Bản lĩnh của Đảng ta trong đấu tranh chống tham nhũng
Theo V.I.Lênin, gắn với quyền lực và quyền lực bị tha hóa nên quan liêu, tham nhũng, tham ô, hối lộ là người bạn đồng hành, là cơ sở, tiền đề cho nhau tồn tại và phát triển trong bộ máy nhà nước. “Hiện giờ có ba kẻ thù chính đang đứng trước mỗi người, bất kể người đó làm việc gì, ở cương vị nào… kẻ thù thứ nhất - tính kiêu ngạo cộng sản chủ nghĩa; kẻ thù thứ hai - nạn mù chữ; kẻ thù thứ ba - nạn hối lộ”[1].
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sớm nhận thấy mối họa lớn từ tham nhũng, Người cho rằng “Tham ô, lãng phí, quan liêu là kẻ thù của nhân dân”[2]. Người nhấn mạnh, chống loại kẻ địch này khó khăn, phức tạp hơn so với đánh giặc ngoại xâm. Do đó, đấu tranh chống tham ô, lãng phí phải đồng bộ, cả trước mắt và lâu dài, kết hợp chặt chẽ giữa “xây và chống”. Đồng thời, Người cho rằng: “Phong trào chống tham ô, lãng phí, quan liêu ắt phải dựa vào lực lượng quần chúng thì mới thành công”[3].
Có thể nói, tham nhũng không phải là một hiện tượng xã hội đơn lẻ, bó hẹp mà đang trở thành hiện tượng có tính toàn cầu. Tệ tham nhũng ngày càng diễn biến tinh vi hơn, phức tạp hơn, quy mô lớn hơn gây lên thất thoát rất lớn cho Nhà nước, cho Nhân dân. Nhiều năm trở lại đây, tình trạng tham nhũng, tiêu cực bộc lộ ngày càng rõ nét, diễn biến hết sức phức tạp và hệ lụy của tệ nạn tham nhũng gây tác hại khôn lường, làm giảm sút niềm tin của Nhân dân vào Đảng, chính quyền, bộ máy nhà nước. Cùng với đó, tham nhũng “vặt” xảy ra khá phổ biến đã và đang “gặm nhấm”, làm suy đồi đạo đức xã hội, mục ruỗng thể chế chính trị. Nhận diện, chỉ rõ thực trạng, hệ lụy, nguyên nhân và đề ra giải pháp để từng bước triệt tiêu vấn nạn này là yêu cầu cấp thiết của Đảng, Nhà nước, cả hệ thống chính trị và các tầng lớp Nhân dân.
Công tác phòng chống tham nhũng của Đảng ta trong những năm qua đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nhiều vụ án tham nhũng lớn đã được khởi tố, điều tra, truy tố và xét xử nghiêm minh. Phát hiện và xử lý nhiều cán bộ, đảng viên vi phạm, kể cả cán bộ cao cấp, làm rõ bản chất tư lợi qua các vụ án tham nhũng, thu hồi được số lượng lớn tài sản tham nhũng. Nạn tham nhũng phần nào đã được khống chế, được dư luận trong và ngoài nước đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao, lấy lại niềm tin của Nhân dân.
Tuy nhiên công tác phòng chống tham nhũng, tham nhũng còn gặp nhiều khó khăn, phức tạp bởi tính chất và hành vi của nó. Với bản lĩnh của một Đảng cách mạng, với tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật. Đảng ta đã thẳng thắn chỉ rõ cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đặc biệt là cuộc đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí chưa đạt được yêu cầu đề ra. Nếu như trước đây, những vụ tham nhũng lớn chỉ xảy ra trong lĩnh vực kinh tế, nhưng gần đây đã xuất hiện ở cả các ngành như giáo dục, y tế, văn hóa, xã hội... Do đó, Đảng ta luôn coi cuộc đấu tranh chống tham nhũng là một nhiệm vụ nóng bỏng, cấp bách có ý nghĩa sống còn.
Công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng của Đảng thể hiện rõ “không có vùng cấm, không có đặc quyền, không có ngoại lệ, không chịu sức ép của bất cứ tổ chức, cá nhân nào”; đồng thời, kiên quyết ngăn chặn tình trạng “tham nhũng vặt”, xử lý nghiêm những cán bộ hư hỏng, tiêu cực, tham nhũng. Theo đó, Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã kiên quyết chỉ đạo đấu tranh trước hết là ngăn chặn, đẩy lùi, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, chủ nghĩa cá nhân, lối sống cơ hội, thực dụng, bè phái, “lợi ích nhóm”, nói không đi đôi với làm.
Chủ trương tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng được Đảng ta đặt ra từ Hội nghị Trung ương 3 khóa X, với mục tiêu “ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí”. Cùng với nhiều quan điểm, chủ trương và giải pháp mới, có tính đột phá về công tác phòng chống tham nhũng.
Nghị quyết số 04, khóa XII đã nghiêm túc đánh giá: “... tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước… Những hạn chế, khuyết điểm nêu trên làm giảm sút vai trò lãnh đạo của Đảng; làm tổn thương tình cảm và suy giảm niềm tin của nhân dân đối với Đảng, là một nguy cơ trực tiếp đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ”[4]. Nghị quyết Trung ương 6 (khóa XII) cũng đã chỉ ra 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Trên cơ sở đó, Trung ương đã đề ra 4 nhóm giải pháp đồng bộ, quyết liệt nhằm ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng đó.
Nghị quyết Đại hội XIII nhấn mạnh “tham nhũng vẫn là một trong những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ”. Theo đó, Đại hội XIII đã đưa ra nhiều chủ trương và giải pháp căn cơ quyết liệt nhằm: “Triển khai đồng bộ có hiệu quả quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng. Nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản tham nhũng, bảo đảm đúng pháp luật. Thực hiện quyết liệt nghiêm minh có hiệu quả cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng”[5]. “Khẩn trương xây dựng cơ chế phòng ngừa, cơ chế răn đe để kiểm soát tham nhũng. Thực hiện nghiêm quy định của pháp luật về thực hành tiết kiệm chống lãng phí. Tiếp tục thực hiện chặt chẽ có hiệu quả về kê khai, kiểm soát, kê khai tài sản, thu nhập của đội ngũ cán bộ, công viên chức, nhất là cán bộ lãnh đạo các cấp”[6].
Đặc biệt Nghị quyết Trung ương 4, khóa XIII xác định: “Chủ động phát hiện sớm, xử lý nghiêm minh các vụ việc, vụ án tham nhũng, tiêu cực; kiên quyết thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế. Đẩy nhanh tiến độ xác minh, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án, xử lý các vụ việc liên quan đến tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm, nhất là những vụ án, vụ việc do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo. Tăng cường phối hợp đồng bộ, tạo sự chuyển biến rõ nét trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực từ Trung ương đến cơ sở”. “Kiên quyết, kiên trì đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, lãng phí với quyết tâm chính trị cao hơn, hành động mạnh mẽ hơn và hiệu quả hơn”[7].
Với quan điểm “Kỷ luật một vài người để cứu muôn người”, cùng với quyết tâm cao nhất của toàn hệ thống chính trị, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng luôn coi việc phòng, chống tham nhũng là một trong những công tác cấp bách, quyết liệt. Trong Hội nghị toàn quốc về công tác phòng, chống tham nhũng, ngày 26-06-2018 đã khẳng định: “Phòng, chống tham nhũng là một công việc hệ trọng, phải được tiến hành một cách thường xuyên, liên tục, kiên quyết, kiên trì. Chúng ta tuyệt nhiên không được thỏa mãn với những kết quả đạt được”[8].
Do đó, Ngày 10-01-2019, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số 27-CT/TƯ “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo vệ người phát hiện, tố giác, người đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí tiêu cực”; Chỉ thị số 10/CT-TTg, ngày 22-9-2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường xử lý, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc. Đại hội XIII xác định: “Nâng cao vai trò phát huy tính tích cực, chủ động và phối hợp của Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị xã hội, nhân dân, doanh nghiệp, báo chí trong phát hiện, đấu tranh phòng, chống tham nhũng”[9] và “Có cơ chế khuyến khích và bảo vệ người tố cáo hành vi tham nhũng, lãng phí”[10]. Từ đó cho thấy, công tác phòng chống tham nhũng đã trở thành phong trào, xu thế và với quyết tâm chính trị cao của toàn Đảng, hệ thống chính trị và nhân dân cả nước. Cùng với đó, đấu tranh phòng, chống tham nhũng đã gắn với công tác cán bộ, kiên quyết xử lý nghiêm những người vi phạm theo quy định.
Có thể nói, chống tham nhũng đang là thử thách bản lĩnh chính trị, khả năng chỉ đạo thực tiễn của Đảng ta. Do đó, cùng với công tác kiện toàn tổ chức bộ máy trong sạch, vững mạnh từ cơ sở; Đảng ta phải tổ chức thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật trong Đảng từ cơ sở; xây dựng đội ngũ cán bộ thật sự liêm chính, trong sạch, bản lĩnh, xứng đáng với niềm tin yêu của cán bộ, đảng viên và Nhân dân là điều hết sức quan trọng, nhằm xây dựng Đảng ta thật đạo đức, thật văn minh như mong ước của Bác Hồ, nhưng “Muốn nhớ lời Bác dặn, theo chân Bác, không chỉ nhớ và học thuộc lòng mà phải ngấm vào máu, vào tim vào óc của mình” cũng là một bài học mà Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhắn nhủ tới toàn dân.
Cẩm Trang
[1] V.I. Lê-nin: Toàn tập, Nxb Tiến Bộ, Mát-xcơ-va, 1978, t 44, tr 217
[2] Hồ Chí Minh. Toàn tập. Tập 7. H. NXB Chính trị quốc gia – Sự thật, 2011, tr. 357
[3] Hồ Chí Minh. Toàn tập. Tập 7, Sđd, tr. 362
[4] Văn phòng Trung ương Đảng, Văn kiện Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII, H.2016, tr.22-23.
[5] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2021, t. 2, tr.145.
[6] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2021, t. 2, tr.146.
[7] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2021, t. 2, tr.146.
[8] Trích phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị toàn quốc về công tác phòng, chống tham nhũng, ngày 26-06-2018.
[9] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2021, t. 2, tr.146.
[10] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2021, t. 2, tr.146.