Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) giai đoạn 2021 - 2025 theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg, ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ được triển khai tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, thời gian qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, các ngành cụ thể hóa các chủ trương, định hướng, quy định của Trung ương, của tỉnh. Các cấp, các ngành đã xây dựng, ban hành các quyết định, kế hoạch để triển khai thực hiện và tăng cường công tác tuyên truyền trong vùng đồng bào DTTS&MN gắn với triển khai các phong trào thi đua của Trung ương, của tỉnh phát động.... qua đó đã mang lại hiệu quả tích cực, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.

Quá trình tổ chức, quản lý thực hiện chương trình được triển khai đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở, từ công tác lập kế hoạch trung hạn giai đoạn 2021-2025 và kế hoạch hằng năm; tăng cường cơ chế phân cấp trong huy động nguồn lực, nâng cao tính chủ động, linh hoạt của các cấp trong quản lý, tổ chức thực hiện.

Công tác kiểm tra, giám sát thực hiện chương trình được thực hiện thường xuyên, đúng quy định; trong giai đoạn, ban chỉ đạo chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) các cấp đã ban hành các kế hoạch kiểm tra, chương trình công tác của các ngành và của tỉnh. Việc lập, thẩm định, phê duyệt, giao kế hoạch vốn thực hiện chương trình giai đoạn 2021 - 2025 và hằng năm được thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục quy định của Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản hướng dẫn thực hiện. Tổng kế hoạch vốn giao thực hiện chương trình giai đoạn 2021-2025 của tỉnh Đắk Nông trên 1.585,9 tỷ đồng; trong đó ngân sách trung ương 1.452 tỷ đồng, ngân sách địa phương đối ứng 132,15 tỷ đồng. Từ nguồn vốn được phân bổ, các cơ quan, đơn vị, các cấp, ngành đã triển khai thực hiện giải ngân theo đúng mục đích của chương trình đề ra. Tính đến hết tháng 5/2025, toàn tỉnh đã giải ngân được 956,69 tỷ đồng, đạt 63,99% so với kế hoạch vốn đã giao.

Bằng sự nỗ lực và tính chủ động của các cấp, ngành trong tổ chức triển khai thực hiện và lồng ghép nguồn lực từ các chương trình, dự án khác trên địa bàn tỉnh, các công trình hạ tầng thiết yếu phục vụ dân sinh, tập trung vào địa bàn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, một số chỉ tiêu hoàn thành, vượt mục tiêu kế hoạch đề ra, như: năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền của tỉnh giảm còn 5,7% (đạt 114% so với kế hoạch); 122/143 thôn ra khỏi địa bàn đặc biệt khó khăn, vượt mục tiêu kế hoạch 50 thôn; 11/12 xã ra khỏi địa bàn xã đặc biệt khó khăn, vượt mục tiêu kế hoạch 04 xã. Ngoài mục tiêu cụ thể được giao đạt và vượt kế hoạch đề ra, việc thực hiện các chỉ tiêu chủ yếu của chương trình như giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho 422 hộ; hỗ trợ đất sản xuất cho 121 hộ; giải quyết sinh kế chuyển đổi nghề cho 736 hộ; đầu tư xây dựng hoàn thành 8 công trình nước sinh hoạt tập trung cấp nước cho 695 hộ; đã sắp xếp, ổn định dân cư tập trung cho 573 hộ; hoàn thành 94 công trình giao thông (159,9 km đường); hoàn thành 2 công trình cung cấp điện phục vụ sinh hoạt và sản xuất, kinh doanh trên địa bàn thôn, bản; hoàn thành 11 nhà sinh hoạt cộng đồng; 20 công trình trường, lớp học được đầu tư đạt chuẩn; nâng cấp 4 công trình chợ vùng dân tộc thiểu số và miền núi; 8 trường phổ thông dân tộc nội trú cấp huyện, tỉnh được hỗ trợ đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị; tổ chức xóa mù chữ được 43 lớp cho 1.098 người…

Công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch được chú trọng, trong đó có 4 Di sản văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số được kiểm kê, sưu tầm, tư liệu hóa; 4 lễ hội truyền thống được khôi phục, phục dựng bảo tồn trước nguy cơ mai một; 10 lễ hội truyền thống của các dân tộc thiểu số được khôi phục, bảo tồn và xây dựng thành sản phẩm phục vụ phát triển du lịch; 13 nghệ nhân người dân tộc thiểu số được thụ hưởng chính sách hỗ trợ và được hỗ trợ nghiên cứu, sưu tầm và truyền dạy di sản văn hóa phi vật thể… Công tác chăm sóc sức khỏe Nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người dân tộc thiểu số; phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em được các cấp, ngành quan tâm, đến nay toàn tỉnh có 71 trạm y tế/71 xã, phường thị trấn đủ điều kiện khám chữa bệnh bảo hiểm y tế; 35 cô đỡ thôn bản người dân tộc thiểu số được hưởng phụ cấp; 73 điểm tiêm chủng ngoại trạm được tổ chức và hỗ trợ; 17.918 người cao tuổi vùng dân tộc thiểu số và miền núi được khám và tư vấn sức khỏe…

Tuy nhiên trong quá trình triển khai thực hiện chương trình, một số dự án, tiểu dự án triển khai còn chậm, tỷ lệ giải ngân nguồn vốn sự nghiệp thấp, việc huy động các nguồn lực đầu tư từ cộng đồng chưa cao...

UBND tỉnh Đắk Nông tổ chức hội nghị trực tuyến tổng kết thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi
giai đoạn 2021-2025 và định hướng giai đoạn 2026-2030

Vừa qua (ngày 23/5/2025), phát biểu chỉ đạo tại hội nghị tổng kết thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 và định hướng giai đoạn 2026-2030 trên địa bàn tỉnh Đắk Nông, đồng chí Tôn Thị Ngọc Hạnh, TUV, Phó Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định, việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là nhiệm vụ quan trọng, lâu dài, đã được Quốc hội phê duyệt chủ trương đến năm 2030, nhằm rút ngắn khoảng cách phát triển giữa các vùng, giữa các dân tộc, đảm bảo công bằng, và giữ vững khối đại đoàn kết các dân tộc. Do đó, hội nghị không chỉ tổng kết để khép lại một giai đoạn, mà phải mở ra một tầm nhìn mới, cách tiếp cận mới, và khí thế mới cho chặng đường tiếp theo. Phó Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị Sở Dân tộc và Tôn giáo, các ngành, các cấp, các địa phương chủ động chuẩn bị các thông tin, dữ liệu, điều kiện cần thiết để tham mưu UBND tỉnh xây dựng đề án giai đoạn tiếp theo, bảo đảm phù hợp với đặc thù địa phương, gắn với các nhiệm vụ nghị quyết đại hội đảng các cấp. Tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với trách nhiệm người đứng đầu. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong theo dõi, giám sát chương trình. Và quan trọng nhất là phát huy vai trò chủ thể của người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, trong mọi hoạt động của chương trình.
Trong thời gian còn lại của năm 2025, các cơ quan, đơn vị, địa phương tiếp tục đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân nguồn vốn chương trình, thực hiện hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu chương trình đề ra trong năm 2025. Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với Sở Dân tộc và Tôn giáo và các Sở, ngành hướng dẫn cụ thể UBND các huyện, thành phố xử lý tài chính, chuyển tiếp quản lý các dự án khi kết thúc hoạt động cấp huyện, sáp nhập cấp xã để đảm bảo không gián đoạn trong quá trình thực hiện, giải ngân nguồn vốn chương trình.

Đặng Huệ