Thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW, ngày 18/02/1998 của Bộ Chính trị (khóa VIII) về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, trong những năm qua tỉnh Đắk Nông đã triển khai thực hiện nghiêm túc, sáng tạo nhằm phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, tạo sự đồng thuận, sức mạnh toàn dân trong xây dựng và phát triển đất nước, là động lực to lớn thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý, điều hành của chính quyền.

Triển khai thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW, từ khi tái lập tỉnh (01/01/2004) đến nay, kế thừa công tác lãnh đạo, chỉ đạo từ Tỉnh ủy Đắk Lắk (cũ), Tỉnh ủy Đắk Nông đã ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện Quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở, trong đó nổi bật đã ban hành Đề án số 03-ĐA/TU, ngày 19/11/2012 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả thực hiện QCDC ở cơ sở tỉnh Đắk Nông, giai đoạn 2011-2015; chỉ đạo các cấp ủy đảng, chính quyền tổ chức đa dạng các hoạt động tuyên truyền, quán triệt, phổ biến các quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về thực hiện dân chủ ở cơ sở

Tính đến tháng 5/2025, 100% các huyện, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Tỉnh ủy, các tổ chức cơ sở đảng đã thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện QCDC ở cơ sở, ban hành quy chế hoạt động, thực hiện kiện toàn cũng như tham mưu cho cấp ủy cùng cấp sơ, tổng kết các kết luận, chỉ thị về thực hiện QCDC ở cơ sở kịp thời theo sự chỉ đạo của cấp ủy cấp trên.

HĐND tỉnh duy trì và nâng cao chất lượng tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và những ý kiến phản ánh của cử tri; nâng cao hiệu quả công tác chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp, báo cáo kết quả giải quyết những ý kiến kiến nghị và tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cử tri giữa hai kỳ họp. Công tác tiếp xúc cử tri được thực hiện nghiêm túc và dân chủ, tạo điều kiện để Nhân dân tham gia góp ý xây dựng và giám sát việc thực hiện các chính sách, chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng ở địa phương. Từ năm 2013 đến nay, Thường trực HĐND tỉnh đã tổ chức tiếp trên 613 lượt công dân tại trụ sở tiếp công dân của tỉnh và tại trụ sở cơ quan HĐND tỉnh, nhận 1.656 đơn; đã nghiên cứu và chuyển 923 đơn đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Đặc biệt, HĐND đã ban hành Nghị quyết số 49/NQ-HĐND, ngày 11/12/2024 của HĐND tỉnh về quy định các biện pháp bảo đảm thực hiện dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.

Hiện nay, 100% xã, phường, thị trấn trong tỉnh thực hiện nghiêm túc việc niêm yết công khai các các thủ tục hành chính, như: quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, các dự án đầu tư, ngân sách, chính sách hỗ trợ, mức phí, lệ phí… theo đúng quy định. Việc thực hiện quy chế tiếp công dân, đối thoại với người dân và xử lý những khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của người dân được cấp ủy, chính quyền các cấp duy trì hiệu quả. Các kiến nghị, phản ánh, góp ý của người dân đều được tiếp thu và khẩn trương giải quyết theo thẩm quyền, đã tạo được sự đồng thuận cao trong Nhân dân, tạo niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý, điều hành của chính quyền. Các chủ trương, phương pháp thực hiện phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” được HĐND, UBND các cấp triển khai thực hiện; việc công khai các chính sách xã hội, đầu tư xây dựng, quản lý và sử dụng đất được minh bạch; công khai số điện thoại đường dây nóng để người dân, doanh nghiệp phản ánh khi bị nhũng nhiễu;...

Các cơ quan tư pháp, lực lượng vũ trang tỉnh đã quan tâm triển khai thực hiện quy chế dân chủ gắn với thực hiện công tác dân vận trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn và hoạt động phòng, chống tham nhũng trong các hoạt động tư pháp, đấu tranh phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội, bảo vệ an ninh Tổ quốc.

Vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị, xã hội từng bước được phát huy, kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân và tham mưu đề xuất với cấp ủy, chính quyền giải quyết kịp thời khó khăn, vướng mắc thuộc thẩm quyền. Triển khai thực hiện Quyết định 218-QĐ/TW, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp trong tỉnh đã chủ trì tổ chức được 1.264 cuộc giám sát, 05 hội nghị phản biện xã hội; ban hành gần 1000 văn bản góp ý vào dự thảo sửa đổi của các cơ quan Trung ương và địa phương. Ban Thanh tra nhân dân cấp xã đã giám sát 278 cuộc, kiến nghị hơn 100 vụ việc; Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng giám sát 300 cuộc, kiến nghị 186 vụ việc.

Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh Đắk Nông phối hợp tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho cán bộ, Nhân dân xã Quảng Trực, huyện Tuy Đức

Công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo tiếp tục được thực hiện nghiêm theo quy định; người đứng đầu các sở, ngành, địa phương thực hiện tốt các quy định của pháp luật về tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, không để xảy ra các điểm nóng về an ninh trật tự.

Bám sát nội dung Nghị định số 61/2023/NĐ-CP, ngày 16/8/2023 của Chính phủ, việc xây dựng thực hiện các quy ước, hương ước của cộng đồng dân cư, đến nay, 713/713 thôn, buôn, bon, bản, tổ dân phố trên địa bàn tỉnh đã xây dựng được hương ước, quy ước về nếp sống văn hóa, việc cưới, việc tang, lễ hội,... góp phần xóa bỏ hủ tục lạc hậu, hình thành nếp sống văn hóa mới.

Xác định cải cách hành chính là nhiệm vụ trọng tâm để phát triển kinh tế - xã hội, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Đắk Nông đã ban hành Nghị quyết số 20-NQ/TU về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác cải cách hành chính tỉnh Đắk Nông đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; UBND tỉnh Đắk Nông ban hành Quyết định số 1794/QĐ-UBND với chủ đề “Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; kiện toàn và nâng cao hiệu quả cơ chế một cửa, cơ chế một cửa liên thông; nâng cao tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến một phần và toàn trình”, chỉ số cải cách hành chính đạt nhiều kết quả, năm 2024 công tác chỉ đạo điều hành xếp thứ 12/63 tỉnh (tăng 18 bậc), cải cách thủ tục hành chính xếp thứ 14/63 (tăng 44 bậc); 100% đơn vị hành chính cấp xã triển khai hệ thống phần mềm quản lý văn bản, chữ ký số, tiếp nhận và xử lý thủ tục hành chính qua môi trường mạng; phê duyệt danh mục 21 thủ tục hành chính ưu tiên giải quyết trước hạn và 147 dịch vụ công trực tuyến không sử dụng hồ sơ giấy (142 cấp tỉnh, 5 cấp huyện).

Các cấp, các ngành đã tiếp 41.200 lượt với 68.100 công dân đến trình bày các vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; tiếp nhận, xử lý xong 61.400 đơn. Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị đã thụ lý, giải quyết xong 1.560 vụ khiếu nại, 350 vụ tố cáo. Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo đã giải quyết nhiều vụ việc, trong đó có nhiều vụ việc nổi cộm, kéo dài nhiều năm, góp phần bảo vệ lợi ích Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, hạn chế phát sinh khiếu kiện phức tạp đông người, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai tổ chức thực hiện còn một số tồn tại, hạn chế, như: việc tuyên truyền, học tập, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Đảng ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa được thường xuyên, nghiêm túc; sự phối hợp giữa các ngành, địa phương trong công tác tuyên truyền chưa tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ; chất lượng công tác giám sát, phản biện xã hội và góp ý xây dựng chính quyền chưa cao; việc tiếp thu và giải quyết các ý kiến kiến nghị có lúc chưa kịp thời.

Phát huy những kết quả đã đạt được nhằm hướng đến một nền dân chủ thực chất, hiệu quả và bền vững, với quyết tâm chính trị cao và sự đồng thuận trong hệ thống chính trị. Đắk Nông xác định việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở là một nhiệm vụ trọng tâm trong công cuộc xây dựng Đảng và phát triển kinh tế - xã hội, trong đó tập trung công tác tuyên truyền và triển khai hiệu quả Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở; tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung các nội quy, quy chế, quy định của từng cơ quan, đơn vị cho phù hợp với quy định của Luật; thực hiện đồng bộ dân chủ ở cơ sở với nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị, địa phương; nắm chăc tình hình Nhân dân, giải quyết dứt điểm, kịp thời xử lý đơn thư khiếu nại tố cáo của công dân; đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số; công khai, minh bạch các thủ tục hành chính, các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến quyền và nghĩa vụ của công dân; đồng thời xây dựng phong cách, lề lối làm việc của cán bộ, công chức trong giao tiếp, ứng xử, phục vụ Nhân dân...

Ngọc Hân