Nêu cao ý thức tự phê bình và phê bình trong công tác kiểm tra, giám sát của Đảng
Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ “tự phê bình là cá nhân (cơ quan hoặc đoàn thể) thật thà nhận khuyết điểm của mình để sửa chữa, để người khác giúp mình sửa chữa, mà cũng để người khác biết mà tránh những khuyết điểm mình đã vi phạm”[1]. Người còn nhận mạnh: Tự phê bình “là thật thà nhận, công khai nhận trước mặt mọi người những khuyết điểm của mình để tìm cách sửa chữa”[2].
Tự phê bình và phê bình trong Đảng có vị trí hết sức quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của Đảng, là một trong nhưng nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, là phương pháp xây dựng và sinh hoạt Đảng. Tự phê bình và phê bình trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng là một bộ phận quan trọng của tự phê bình và phê bình trong Đảng. Là cách thức của tổ chức đảng và đảng viên tự nêu, tự phân tích, đánh giá những ưu điểm, vi phạm (nếu có) và tự giác nhận trách nhiệm của mình để phát huy ưu điểm, sửa chữa, khắc phục, thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm (nếu có), nhằm góp phần tăng cường kỷ cương, kỷ luật, phát huy dân chủ, giữ gìn đoàn kết nội bộ, hoàn thành nhiệm vụ được giao và xem xét, xử lý vi phạm đối với tổ chức đảng và đảng viên.
Thực tiễn trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng trong Đảng bộ tỉnh, nhiều cấp ủy, tổ chức đảng trong Đảng bộ tỉnh nhận thức rõ tự phê bình và phê bình trong thực hiện công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng (đối tượng kiểm tra, giám sát), nên đã kịp thời xác định rõ khuyết điểm, tồn tại, hạn chế và cả có vi phạm trong lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiệm nhiệm vụ chính trị. Mặt khác, trong đấu tranh tự phê bình và phê bình cũng thẳn thắn, trách nhiệm để làm rõ nguyên nhân khuyết điểm, vi phạm để có biện pháp, khắc phục, sửa chữa. Qua đó, giúp cho công tác kiểm tra, giám sát được xem xét, kết luận kịp thời, góp phần thúc đẩy trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện của mỗi tổ chức đảng và cơ quan, đơn vị, hoàn thành nhiệm vụ được giao, xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh.
Tuy nhiên, tự phê bình và phê bình trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng vẫn còn có những bất cập, hạn chế đó là: ý thức tự phê bình, phê bình của một số tổ chức đảng và đảng viên còn hình thức, nế nang, né trách, nhất trong kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, xử lý kỷ luật; tính đấu trong trong tự phê bình chưa cao, thể hiện rõ khi kiểm tra đối với cán bộ, đảng viên lãnh đạo của đơn vị, khi tham gia đóng góp ý kiến ngại nói rõ khuyết điểm, vi phạm mà chủ yếu đề cập đến các nguyên nhân; một số đảng viên (đối tượng được kiểm tra) chưa phát huy được tính tự phê bình và phê bình, còn quan co, đỗ lỗi cho khách quan, cấp dưới về những khuyết điểm, sai phạm của mình....
Nhằm phát huy tốt vai trong tự phê bình và phê bình trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng, trước hết nâng cao nhận thức của cấp ủy, tổ chức đảng về mục đích, ý nghĩa của việc tự phê bình và phê bình trong công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật đảng. Đồng thời, phải thực sự mở rộng dân chủ trong Đảng, trong sinh hoạt Đảng. Có cơ chế, quy chế, chế tài xử lý cụ thể đảm bảo thực hiện tốt tự phê bình và phê bình, chất vấn, giám sát trong Đảng
Trong thực hiện tự phê bình và phê bình phải thực hiện nghiêm các phương châm, nguyên tăc, phương pháp quy định. Chủ thể kiểm tra, giám sát phải tôn trọng, phát huy tính tự phê bình và phê bình, không thiên tư, không thành kiến với đối tượng kiểm tra, giám sát phê bình, góp ý đối với mình; phải có bản lĩnh, dũng khí, tính chiến đấu cao; không được nể nang, né tránh, ngại va chạm, hoặc có thái độ ứng xử, hành động, việc làm không đúng với quy định của Đảng, pháp luật Nhà nước, quy tắc ứng xử trong thực thi nhiệm vụ đối với đối tượng kiểm tra, giám sát làm ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả, kết quả kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật đảng.
Trong thực hiện tự phê bình và phê bình phải kết hợp tốt giữa “xây” và “chống”, lấy xây làm chính, nghiêm cấm lợi dụng tự phê bình và phê bình để tâng bốc, ca ngợi hoặc gây chia rẽ, bè phái, gây mất đoàn kết nội bộ. Coi trọng vai trò nêu gương của người đứng đầu các tổ chức đảng khi tự phê bình và phê bình. Đồng thời, trong tự phê bình và phê bình làm sao giúp cho đảng viên và tổ chức đảng thấy rõ ưu, khuyết của mình, để có biện pháp khắc phục, sửa chữa tốt hơn./.
Đường Hồng Thắng
[1] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia – Sự thật, Hà Nội, 2011,t.10,trang 386
[2] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t7, tra.80