Giai đoạn 2020 - 2022, các địa phương, đơn vị đã thực hiện chi trả các chế độ, chính sách: Trợ cấp hàng tháng cho 8.728 lượt người, với tổng số tiền là 215.812.997.999 đồng; trợ cấp một lần đổi với 2.841 người, với tổng số tiền 7.651.086.400 đồng; chế độ BHYT đối với 10.292 lượt người, với tổng số tiền 8.378.885.250 đồng. Hình thức chi trả chế độ trợ cấp hàng tháng cho NCCCM được thực hiện thông qua hệ thống dịch vụ của bưu điện. Ngoài ra, trong năm 2020, thực hiện Nghị quyết sổ 42/NĐ-CP ngày 09/4/2020 của Chính phủ về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19, tỉnh đã hỗ trợ 2.559 đối tượng NCCCM và thân nhân NCCCM với tổng kinh phí thực hiện chi hỗ trợ là 3.830 tỷ đồng.

Công tác chăm sóc người có công với cách mạng, đền ơn đáp nghĩa (ĐƠĐN) được quan tâm, giai đoạn 2020 - 2022, có 2.753 lượt NCCCM và thân nhân được chăm sóc sức khỏe; giải quyết trang cấp phương tiện trợ giúp dụng cụ chỉnh hình, phương tiện, thiết bị phục hồi chức năng cho 51 NCCCM và thân nhân theo quy định với tổng kinh phí hỗ trợ 301.020.000 đồng. Hoạt động thăm hỏi, tặng quà tết Nguyên đán và ngày thương binh liệt sỹ được tổ chức đầy đủ, kịp thời, thiết thực và hiệu quả, như: Tổ chức đưa đón đoàn NCCCM của tỉnh tham dự gặp mặt đại biểu NCCCM tiêu biểu toàn quốc tại thành phố Hà Nội nhân dịp kỷ niệm ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7); gặp mặt người có công và thân nhân liệt sĩ tiêu biêu nhân kỷ niệm 75 năm tại tỉnh Đắk Nông với tổng số 73 người tham gia; thăm và tặng 28.002 suất quà, trị giá 8.896.100 đồng. Nhân dịp Tết Nguyên đán tổ chức thăm, tặng với 25.124 suất quà, trị giá: 10.143.130.000 đồng.

Ban Quản lý Quỹ ĐƠĐN tỉnh tổ chức vận động, kêu gọi nguồn lực từ các đơn vị, tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh với số tiền 3.800.967.442 đồng (từ năm 2020 - 2022). Từ nguồn quỹ này, các địa phương, đơn vị đã hỗ trợ xây dựng mới, sửa chữa 123 căn nhà tình nghĩa với tổng trị giá 7.950.000.000 đồng; 100% Bà mẹ Việt Nam anh hùng đang còn sống được các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nhận phụng dưỡng suốt đời với mức hỗ trợ hàng tháng từ 1.500.000 đồng đến 5.000.000 đồng.

Hỗ trợ mua thẻ bảo hiểm y tế cho 10.292.000 lượt người (trong đó 6.256 lượt NCCCM và 4.036 lượt thân nhân NCCCM) với số tiền 8.378.885.250 đồng; có 129 học sinh, sinh viên là con của NCCCM được giải quyết chế độ ưu đãi về giáo dục, đào tạo theo quy định (đang theo học tại các cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông, giáo dục thường xuyên, phổ thông dân tộc nội trú, trường dự bị đại học, trường năng khiếu, trường lớp dành cho người tàn tật, khuyết tật; tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp có khóa học từ 1 năm trở lên hoặc cơ sở giáo dục đại học).

Hầu hết NCCCM vả thân nhân NCCCM đều có đất ở ổn định, trong giai đoạn 2020 - 2022 chỉ phát sinh 01 đối tượng tại thành phố Gia Nghĩa và đã thực hiện hỗ trợ số tiền 168.903.000 đồng. Hỗ trợ về nhà ở, được thực hiện thông qua 02 cơ chế: Chính sách cụ thể của nhà nước đối với một số đối tượng và từ nguồn vận động, huy động từ xã hội tham gia đóng góp xây dựng nguồn quỹ ĐƠĐN hoặc từ các mạnh thường quân thực hiện hỗ trợ trực tiếp cho NCCCM^.

Hoạt động thanh tra, kiểm tra, giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo được triển khai thực hiện theo kế hoạch hàng năm. Giai đoạn 2020 - 2022 đã phát hiện 08 trường hợp sử dụng giấy tờ giả liên quan đến thời gian tham gia hoạt động kháng chiến để hưởng chế độ ưu đãi NCCCM. Sau khi phát hiện đã quyết định đình chỉ chế độ, thu hồi với tổng số tiền 1.605.026.500 đồng do hưởng sai chế độ và nộp trả ngân sách nhà nước. Công tác tiếp nhận và giải quyết hồ sơ NCCCM được thực hiện theo quy trình, thủ tục quy định. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý nhà nước về ưu đãi NCCCM và thân nhân được triển khai; các hồ sơ đề nghị giải quyết chế độ, chính sách ưu đãi được số hoá trên phần mềm một cửa điện tử nên công tác quản lý hồ sơ và giải quyết đảm bảo kịp thời, đúng quy định.

Tổ chức bộ máy, công chức, người lao động thực hiện chế độ NCCCM cơ bản phù hợp với điều kiện cụ thể tại cấp tỉnh và cấp huyện; riêng đối với công chức làm công tác ưu đãi NCCCM cấp xã được bố trí một người và kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực của ngành lao động - thương binh và xã hội. Toàn tỉnh hiện nay có 97 công chức, người lao động làm công tác ưu đãi người có công, trong đó: có 04 công chức cấp tỉnh; 08 công chức chuyên trách cấp huyện; 71 công chức văn hóa - xã hội cấp xã kiêm nhiệm lĩnh vực lao động - thương binh và xã hội; 14 người lao động làm công tác mộ, nghĩa trang liệt sĩ.

Bên cạnh kết quả đạt được, còn một số tồn tại, hạn chế: Hoạt động tuyên truyền, hướng dẫn các văn bản về chính sách, chế độ ưu đãi NCCCM ở một số địa phương có lúc, có nơi chưa kịp thời; một số trường hợp chi sai chế độ; việc bố trí cán bộ phụ trách lĩnh vực lao động - thương binh và xã hội tại một số địa phương còn nhiều bất cập, chưa ổn định và còn kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ; việc huy động, bố trí các nguồn lực thực hiện chính sách ưu đãi NCCCM trên địa bàn tỉnh chưa phát huy hết tiềm năng; các hoạt động đền ơn, đáp nghĩa còn mang nặng tính phong trào và chủ yếu huy động đóng góp từ cán bộ, công chức hoặc người lao động là đối tượng hưởng lương từ ngân sách nhà nước; công tác chi trả chế độ trợ cấp hàng tháng cho NCCCM trên địa bàn tỉnh được thực hiện thông qua dịch vụ của bưu điện nên đôi khi việc theo dõi, nắm bắt chưa được kịp thời, sâu sát…

Lê Yến