Một số kết quả xây dựng và thực hiện chính sách về thanh niên trên địa bàn tỉnh Đắk Nông
Tính đến tháng 12/2022, tỉnh Đắk Nông có hơn 158.000 thanh niên, chiếm khoảng 24% dân số của tỉnh. Trong đó, tổng số đoàn viên 31.181 (chiếm 19,8%), với tổng số tổ chức cơ sở đoàn là 261.
Đa số thanh niên tỉnh Đắk Nông có trình độ học vấn, sức khỏe, tư duy năng động, sáng tạo, tinh thần tình nguyện; giàu lòng yêu nước, có ý thức chấp hành pháp luật, có ý chí vươn lên trong học tập, lập thân, lập nghiệp; tin tưởng vào sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phát triển của tỉnh Đắk Nông và mong muốn được cống hiến cho sự phát triển của quê hương.
Trong những năm qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Đắk Nông đã chỉ đạo sát sao việc triển khai thực hiện nhiệm vụ QLNN về thanh niên, ban hành các văn bản thực hiện Luật Thanh niên năm 2020; các cơ quan, đơn vị đã xác định những nhiệm vụ chủ yếu, cụ thể hóa những nội dung thành các chương trình, kế hoạch theo giai đoạn và hàng năm của ngành, địa phương để triển khai thực hiện. Các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể đã quan tâm đến sự phát triển của thanh niên, thường xuyên chăm lo, giáo dục thanh niên, chú trọng đến công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, lý luận chính trị. Từ đó, đời sống văn hóa, tinh thần và vật chất của thanh niên từng bước được cải thiện.
⃰ Về học tập và nghiên cứu khoa học
Thực hiện theo Quyết định số 1373/QĐ-TTg ngày 30/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh đã bàn hành Quyết định số 1912/QĐ-UBND ngày 10/11/2021 về việc bàn hành Kế hoạch thực hiện Đề án “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2021 - 2030” trên địa bàn tỉnh Đắk Nông, trong đó có đối tượng là thanh niên. UBND tỉnh luôn tạo điều kiện cho thanh niên tham gia học tập và nghiên cứu khoa học, từ đó đã góp phần nâng tỷ lệ thanh niên tốt nghiệp THPT ngày càng cao (năm 2022 đạt 96,7%).
Ngày 31/12/2019, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 3019/QĐ-UBND việc việc phê duyệt Đề án “Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo tỉnh Đắk Nông đến năm 2025”, đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa có điều kiện phát triển. Thông qua Đề án, trong 02 năm (năm 2020 và 2021) đã hỗ trợ kinh phí cho 07 doanh nghiệp với tổng số tiền là 606 triệu đồng, trong đó có 04 doanh nghiệp do thanh niên làm chủ.
⃰ Về lao động, việc làm
Từ năm 2021 đến nay, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 12/2021/NQ - HĐND ngày 28/10/2021 quy định chính sách hỗ trợ đào tạo nghề nghiệp trình độ trung cấp, cao đẳng trên địa bàn tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2021 - 2025. Kết quả thực hiện chính sách về thanh niên trong lĩnh vực lao động - việc làm và giáo dục nghề nghiệp. Phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội chỉ đạo các Tổ tiết kiệm và vay vốn tạo điều kiện cho thanh niên được vay vốn ưu đãi từ Quỹ quốc gia về việc làm để phát triển kinh tế và tạo việc làm; triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ cho thanh niên theo quy định tại Nghị định số 61/2015/NĐ-CP ngày 9/7/2015 của Chính phủ như: Hỗ trợ đưa người lao động là thanh niên đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, hỗ trợ đào tạo nghề cho thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an, hỗ trợ thanh niên lập nghiệp, tổ chức tư vấn, định hướng nghề nghiệp, cung cấp thông tin thị trường lao động cho thanh niên,...từ những hoạt động trên đạt được nhiều kết quả tích cực.
Từ năm 2021 - 2022, số thanh niên được tạo việc làm là 23.883 lượt người, chiếm khoảng 61,2% tổng số lao động được tạo việc làm của tỉnh, trong đó đi xuất khẩu lao động 605 người. Số thanh niên được đào tạo nghề là 6.939 người, chiếm 65% tổng số lao động được đào tạo nghề của tỉnh, trong đó có 256 thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an được hưởng các chính sách hỗ trợ đào tạo nghề theo quy định.
Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh đã tư vấn về chính sách pháp luật lao động, giới thiệu việc làm, xuất khẩu lao động và tuyên truyền hỗ trợ định hướng nghề nghiệp cho 10.343 lượt thanh niên. Phối hợp với các huyện tổ chức 27 phiên giao dịch việc làm lưu động. Trong đó doanh nghiệp tham gia tuyển dụng trực tiếp là 25 doanh nghiệp, tổng số lao động tham gia phiên giao dịch việc làm là 790 người, số lao động tham gia tư vấn việc làm tại phiên giao dịch là 555 người, số lao động tìm được việc làm thông qua phiên giao dịch việc làm 150 người.
⃰ Về khởi nghiệp
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh phối hợp với các cấp, các ngành tiếp tục triển khai và chỉ đạo các cấp bộ Đoàn đẩy mạnh thực hiện Đề án “Tư vấn hướng nghiệp và giới thiệu việc làm cho thanh thiếu niên giai đoạn 2018 - 2022” và Đề án “Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp giai đoạn 2019 - 2022” đạt nhiều kết quả.
Tổ chức các hoạt động đồng hành với thanh niên khởi nghiệp và phát triển kinh tế. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh chú trọng quan tâm hỗ trợ lên phương án, hoạch định cho các dự án tham gia các cuộc thi khởi nghiệp tại địa phương và trung ương; tổ chức gặp gỡ, chia sẻ học tập kinh nghiệm cho các dự án, qua đó giúp các dự án hoàn thiện ý tưởng, tự tin chinh phục giấc mơ khởi nghiệp. Kết quả, trong năm 2022, tại Cuộc thi Dự án khởi nghiệp thanh niên nông thôn do Trung ương Đoàn tổ chức, Đắk Nông có 02 dự án lọt vào vòng bán kết; 01 dự án khởi nghiệp của học sinh đạt giải Ba và gói hỗ trợ “Ươm mầm giá trị” trị giá 100 triệu đồng tại cuộc thi khởi nghiệp CIC. Đồng hành, hỗ trợ 01 mô hình hạt mác ca Sachi của Công ty TNHH Thịnh Phát nhận Giải thưởng Lương Định Của năm 2022. Hỗ trợ 05 sản phẩm thanh niên làm kinh tế tham gia Hội chợ triển lãm thương mại tại tỉnh Lâm Đồng.
Hỗ trợ vay vốn cho thanh niên phát triển kinh tế. Xác định để phát triển kinh tế, khởi nghiệp thì vấn đề vốn đóng vai trò then chốt, từ đó Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh chú trọng hỗ trợ thanh niên tiếp cận các nguồn vốn. Tính đến tháng 11/2022, dư nợ ủy thác của Ngân hàng Chính sách xã hội qua Đoàn thanh niên tỉnh Đắk Nông đạt hơn 773,416 tỷ đồng cho các hộ gia đình chính sách và thanh niên vay vốn phát triển kinh tế, giải quyết việc làm. Bên cạnh đó, từ nguồn vốn Quỹ Quốc gia giải quyết việc làm (Kênh 120 Trung ương Đoàn) với số vốn 1,36 tỷ đồng đã hỗ trợ cho 18 dự án khởi nghiệp, khởi nghiệp sáng tạo vay.
Ngoài ra, Quỹ Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp tỉnh với số vốn 4,9 tỷ đồng đã hỗ trợ cho vay với 12 mô hình kinh tế của thanh niên khởi nghiệp.
⃰ Về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe
Thực hiện Quyết định số 3781/QĐ- BYT ngày 28/8/2020 của Bộ Y tế về việc ban hành “Kế hoạch hành động quốc gia về chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho vị thành niên, thanh niên giai đoạn 2020 - 2025”, tỉnh triển khai thực hiện các mục tiêu đề ra trong kế hoạch như: Truyền thông vận động các cơ quan, đơn vị, tổ chức hỗ trợ, tạo môi trường thuận lợi cho chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho vị thanh niên, thanh niên; Tiếp tục nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi về chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục của vị thanh niên, thanh niên thông qua các hoạt động truyền thông, giáo dục và tư vấn phù hợp với đặc thù của các đối tượng, ưu tiên trong trường học, khu công nghiệp, khu chế xuất và một số nhóm đối tượng thiệt thòi; Tăng cường tiếp cận và nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục cho vị thanh niên, thanh niên.
Bên cạnh đó, các hoạt động giáo dục, chăm sóc sức khỏe vị thành niên, phòng chống HIV/AIDS, ma túy, mại dâm, tác hại của thuốc lá và các tệ nạn xã hội trong thanh niên ngày càng được quan tâm.
⃰ Về văn hóa, thể dục, thể thao
- Về lĩnh vực văn hóa: Trong những năm qua, sự nghiệp văn hóa, thể thao luôn được các cấp chính quyền đặc biệt quan tâm. Các thiết chế văn hoá, thể thao từng bước được xây dựng, củng cố và kiện toàn. Qua đó, tổ chức nhiều hoạt động thu hút đông đảo lực lượng thanh thiếu nhi đến sinh hoạt văn hóa, tập luyện thể dục, thể thao và sinh hoạt xã hội khác.
Việc xây dựng Nhà văn hoá - khu thể thao đã đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt văn hóa của người dân địa phương và thanh thiếu niên, tạo không khí vui tươi, phấn khởi, khơi dậy tinh thần hăng say lao động sáng tạo, tham gia các phong trào thi đua yêu nước, xóa đói giảm nghèo, thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới ở cơ sở, đồng thời nâng cao trách nhiệm công dân của các tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh.
- Về lĩnh vực thể dục thể thao: Hoạt động thể dục thể thao quần chúng tiếp tục phát triển với nhiều hình thức đa dạng, góp phần nâng cao sức khỏe, xây dựng lối sống lành mạnh, cải thiện đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân; đặc biệt là thanh niên. Hiện nay, toàn tỉnh có 05 Liên đoàn (Quần vợt, Bóng bàn, Cầu lông, Karate và Taekwondo); 94 sân Bóng đá Mini cỏ nhân tạo, 33 sân Quần vợt, 230 sân bóng chuyền; 02 sân vận động, 05 sân bóng rổ, 15 bể bơi phần nào đáp ứng được nhu cầu vui chơi giải trí, văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao cho người dân. Số người tham gia tập luyện thể thao thường xuyên năm 2022 là 27,5% (tăng 1,2% so với năm 2021). Số gia đình luyện tập thể dục, thể thao thường xuyên là 19% (tăng 0,8% so với năm 2021). Hàng năm, cấp tỉnh đã duy trì tổ chức được 06 đến 08 giải thể thao; cùng với đó, các đơn vị, Sở, ban, ngành và các huyện, thành phố Gia Nghĩa hàng năm tổ chức được trên 80 giải và hơn 160 giải thể thao cấp xã, phường, thị trấn; qua đó thu hút được nhiều tầng lớp nhân dân trong toàn tỉnh tham gia.
Thể thao thành tích cao có bước phát triển, hàng năm số lượng vận động viên tham gia thi đấu các giải thể thao khu vực, quốc gia đều tăng và đã có nhiều vận động viên xuất sắc của tỉnh được triệu tập vào các đội tuyển trẻ, đội tuyển quốc gia, được phong tặng đẳng cấp kiện tướng cấp 01 quốc gia, qua đó góp phần nâng cao vị thế của thể thao tỉnh Đắk Nông.
⃰ Về bảo vệ Tổ quốc
Tỉnh uỷ, UBND tỉnh quan tâm, bảo đảm cho thanh niên được giáo dục quốc phòng và an ninh, góp phần nâng cao tinh thần yêu nước, chủ nghĩa anh hùng cách mạng, ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thanh niên tích cực, hăng hái thực hiện nghĩa vụ quân sự; nghĩa vụ Công an nhân dân, Dân quân tự vệ; tham gia quân nhân dự bị và xây dựng nền quốc phòng toàn dân, nền an ninh nhân dân theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tỉnh và các cấp tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho đoàn viên, thanh niên trong thực hiện Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; tích cực tham gia các hoạt động tuyển chọn gọi công dân nhập ngũ và thực hiện chính sách hậu phương quân đội; thường xuyên nắm bắt, phản ánh và định hướng tư tưởng, dư luận xã hội trước các vấn đề thu hút sự quan tâm của đông đảo đoàn viên, thanh niên và Nhân dân. Các hoạt động hướng về biên giới, hải đảo được các cấp bộ Đoàn tổ chức thông qua các hoạt động giao lưu kết nghĩa với các Đồn Biên phòng trong và ngoài tỉnh, chương trình “Xuân biên giới, Tết hải đảo”, “Tháng Ba biên giới”, “Hành trình vì biển đảo quê hương”. Các hoạt động tham gia bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn dân cư được chú trọng triển khai và thu hút nhiều thanh niên tham gia, mang lại hiệu quả, bảo đảm trật tự an toàn xã hội ở cơ sở.
⃰ Về chính sách đối với thanh niên có tài năng
UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 61/KH-UBND ngày 07/02/2023 về việc triển khai thực hiện Đề án của Thủ tướng Chính phủ về phát hiện, bồi dưỡng và phát huy tài năng trẻ Việt Nam giai đoạn 2022 - 2030, kết quả thực hiện: Tập trung vào các nội dung tuyên truyền, nâng cao nhận thức về phát hiện, bồi dưỡng và phát huy tài năng trẻ trên địa bàn tỉnh; tổ chức các Hội thi nhằm phát hiện, tôn vinh các tài năng trẻ như hội thi tin học trẻ, Cuộc thi Sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng, tham gia các giải thưởng cấp Trung ương như Lương Định Của, tin học trẻ toàn quốc và tỉnh Đắk Nông đã đạt được một số giải thưởng cao.
⃰ Về chính sách thanh niên dân tộc thiểu số
Tỉnh Đắk Nông luôn bảo đảm cho thanh niên người dân tộc thiểu số là đối tượng thụ thưởng trong các chính sách, chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần cho hộ nghèo, hộ cận nghèo dân tộc thiểu số, trong đó có thanh niên nói riêng từng bước cải thiện đời sống, phát triển kinh tế và vươn lên thoát nghèo.
Hiện nay trên địa bàn tỉnh các chương trình, chính sách dân tộc của Trung ương ban hành hầu hết đã được tích hợp vào Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025, ngoài ra, HĐND tỉnh đã ban hành chính sách đặc thù riêng của tỉnh là: Chính sách hỗ trợ lãi suất vay vốn sản xuất đối với các hộ gia đình đồng bào dân tộc thiểu số tại chỗ (Nghị quyết số 18/2021/NQ-HĐND, ngày 15/12/2021 của HĐND tỉnh). Các chính sách của Trung ương và các chính sách của tỉnh nêu trên thực hiện chung trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và đối với người đồng bào dân tộc thiểu số nói chung, trong đó có đối tượng là thanh niên người dân tộc thiểu số.
Dự báo xu hướng phát triển của thanh niên tỉnh Đắk Nông trong năm 2023 và giai đoạn 2023 - 2030 sẽ có nhiều biến chuyển khá toàn diện. Đa số thanh niên tỉnh Đắk Nông sẽ có tiến bộ trên nhiều mặt theo hướng tích cực như trình độ học vấn, ngoại ngữ và trình độ chuyên môn nghiệp vụ sẽ được nâng cao; sức khỏe thể chất, tinh thần, tầm vóc và kỹ năng sống của thanh niên sẽ được cải thiện đáng kể… Tuy nhiên, cũng sẽ xuất hiện thêm nhiều thách thức, khó khăn trong việc cạnh tranh, lựa chọn nghề nghiệp; sự xâm nhập và tác động về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống của các thế lực thù địch sẽ nhiều hơn, đặc biệt trong thời kỳ hội nhập quốc tế, trong thời đại chuyển đổi số sắp tới.
Trong thời gian tới, để thực hiện tốt công tác thanh niên, tỉnh Đắk Nông cần tập trung giải quyết một số nhiệm vụ trọng tâm như:
- Nâng cao nhận thức của cấp ủy Đảng, chính quyền về vai trò, vị trí, trách nhiệm trong công tác QLNN về thanh niên. Từ đó ban hành các chính sách, đầu tư các nguồn lực phù hợp.
- Tiếp tục đẩy mạnh việc triển khai thực hiện Nghị quyết của HĐND tỉnh, các Chương trình, Kế hoạch phát triển thanh niên tỉnh Đắk Nông đã ban hành trong thời gian qua. Đổi mới phương thức trong công tác giáo dục về truyền thống yêu nước, tự hào dân tộc, nâng cao ý thức chính trị, phát huy truyền thống hiếu học, chuyên cần và sáng tạo, từ đó hình thành tinh thần tự giác trong lao động, học tập và rèn luyện. Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; cung cấp thông tin về tư vấn, hỗ trợ pháp lý cho thanh niên.
- Nâng cao hơn nữa công tác phối hợp giữa các ngành liên quan, đặc biệt giữa các cấp chính quyền với Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội, nghề nghiệp, doanh nghiệp trong việc lồng ghép mục tiêu, chỉ tiêu phát triển thanh niên trong chương trình, kế hoạch của một số ngành, địa phương./.
Nguyễn Thị Nhàn