Đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gắn với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ và tinh giản biên chế được tỉnh Đắk Nông xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để góp phần hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhằm mục tiêu xây dựng được tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có cơ cấu hợp lý, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong thời gian tới. Trong những năm qua, trên cơ sở chủ trương, nghị quyết, nghị định, quyết định về sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của Đảng và Nhà nước, tỉnh Đắk Nông đã tích cực lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện rất bài bản, khoa học, cẩn trọng và đạt được nhiều kết quả quan trọng, thể hiện rõ trên một số nội dung cụ thể, đó là:

Thứ nhất, về thực hiện giảm đầu mối trực thuộc các sở, ban, ngành và tương đương ở cấp tỉnh

Tỉnh đã phê duyệt các Đề án và chỉ đạo thực hiện việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy bên trong (phòng, ban và tương đương) của các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh. Qua sắp xếp đã giảm 82 phòng và tương đương, giảm 125 lãnh đạo cấp phòng và giảm 31 biên chế; đồng thời, đã tiến hành sắp xếp lại các phòng trong chi cục, ban thuộc các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh giảm được 35 phòng, 78 lãnh đạo cấp phòng (29 trưởng phòng và 49 phó trưởng phòng). Hiện nay, cơ bản không còn phòng trong ban, chi cục thuộc sở (còn một số chi cục tại Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có quy mô lớn có cấp phòng).

Thực hiện hợp nhất, sắp xếp tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn tỉnh; theo đó, đã giảm được 85 đơn vị sự nghiệp công lập, giảm 174 lãnh đạo, quản lý (cấp trưởng 65, cấp phó 109); cơ bản đã hợp nhất, sắp xếp xong các đơn vị sự nghiệp trong các lĩnh vực giáo dục và đào tạo, y tế, khoa học và công nghệ, nông nghiệp - phát triển nông thôn, thông tin và truyền thông, văn hóa thể thao và du lịch,… theo đề án đã phê duyệt.

Thứ hai, về thực hiện thí điểm mô hình mới về tổ chức, kiêm nhiệm một số chức danh lãnh đạo, quản lý

Thực hiện tổ chức lại văn phòng cấp ủy để phục vụ chung các cơ quan tham mưu, giúp việc cấp ủy cấp tỉnh (thực hiện từ ngày 01/10/2018, tuy nhiên sau thời gian thực hiện có nhiều vướng mắc nên đã dừng thực hiện từ ngày 01/4/2023); sắp xếp lại tổ chức bộ máy, đổi mới cơ chế hoạt động của Ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ cấp tỉnh; hợp nhất Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh và Đảng ủy Khối doanh nghiệp tỉnh; sáp nhập Sở Ngoại vụ vào Văn phòng UBND tỉnh; hợp nhất 03 ban quản lý dự án thành 01 ban quản lý dự án thuộc UBND tỉnh.

Thực hiện thí điểm Trưởng ban dân vận đồng thời là chủ tịch UBMTTQ cấp huyện ở những nơi đủ điều kiện tại 05/08 địa phương (hiện nay thực hiện Kết luận của Trung ương và tình hình thực tiễn tại địa phương thì còn thực hiện ở 02/08 địa phương). Thực hiện chủ trương trưởng ban tuyên giáo đồng thời là giám đốc trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện (nay là trung tâm chính trị cấp huyện) tại 08/08 địa phương.

Thực hiện mô hình thí điểm bí thư cấp ủy đồng thời là Chủ tịch UBND huyện Đắk Glong (thực hiện từ đầu năm 2020, tuy nhiên sau khi thực hiện có nhiều bất cấp, vướng mắc nên hiện nay đã dừng thực hiện). Thực hiện mô hình thí điểm bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch HĐND (cấp huyện 6/8; cấp xã 47/71) và thực hiện thí điểm mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cấp xã tại 07/71 đơn vị (06 xã và 01 thị trấn); tuy nhiên, hiện nay, căn cứ tình hình thực tế và những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện nên đã tạm dừng tại 05 xã, hiện đang thực hiện ở 02 xã.

Thực hiện có hiệu quả việc sắp xếp, sáp nhập các thôn, tổ dân phố không bảo đảm tiêu chuẩn theo quy đinh của Nhà nước (đã thực hiện sắp xếp, sáp nhập 171 thôn, tổ dân phố chưa đủ tiêu chuẩn theo quy định, giảm 76 thôn, tổ dân phố (từ 789 xuống còn 713 thôn, tổ dân phố); giảm 245 người hoạt động không chuyên trách cấp xã (từ 1.281 người xuống còn 1.036 người) và giảm 6.095 người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố (từ 9.987 người xuống còn 3.082 người).

Thứ ba, việc thực hiện tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức

Thực hiện Nghị quyết số 39-NQ/TW, ngày 17/4/2015 của Bộ Chính trị về tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, tỉnh Đắk Nông đã chủ động tổ chức triển khai thực hiện, kết quả đến năm 2021, tỉnh Đắk Nông đã tinh giản đạt trên 10% theo đúng quy định, hoàn thành kế hoạch tinh giản biên chế giai đoạn 2016 - 2021.

Tiếp tục thực hiện Kết luận số 28-KL/TW, ngày 21/02/2022 của Bộ Chính trị về tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và Kết luận số 40-KL/TW, ngày 18/7/2022 về nâng cao hiệu quả công tác quản lý biên chế của hệ thống chính trị giai đoạn 2022 - 2026, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đắk Nông đã ban hành Quy định quản lý biên chế và Kế hoạch sử dụng biên chế giai đoạn 2022 - 2026 và sử dụng biên chế từng năm để triển khai thực hiện, bảo đảm đến năm 2026 ít nhất bằng số lượng biên chế theo Kết luận số 40-KL/TW và Quyết định số 72-QĐ/TW của Bộ Chính trị về biên chế các cơ quan Đảng, Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương và các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy khối trực thuộc Trung ương giai đoạn 2022 - 2026. Hiện nay, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức toàn tỉnh về cơ bản đã đạt chuẩn theo vị trí việc làm và tiêu chuẩn ngạch, chức danh nghề nghiệp theo quy định; tinh thần phục vụ, đạo đức công vụ, các kỹ năng nghiệp vụ, giao tiếp, ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức được cải thiện, từng bước đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Có thể khẳng định, sau hơn 5 năm thực hiện việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, gắn với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ và tinh giản biên chế trên địa bàn tỉnh Đắk Nông, là chủ trương đúng đắn, khoa học, được thực hiện bài bản, thận trọng, phù hợp với thực tiễn; tạo được niềm tin cao trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Qua quá trình tổ chức thực hiện, tỉnh Đắk Nông rút ra một số bài học kinh nghiệm đó là:

Một là, luôn quan tâm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo sự thống nhất về nhận thức và hành động trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, hội viên và sự đồng thuận của Nhân dân trong quá trình triển khai thực hiện chủ trương, nghị quyết của Đảng về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế.

Hai là, trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy cần thường xuyên, chủ động nắm bắt tình hình dư luận, tư tưởng đội ngũ, coi trọng công tác chính trị tư tưởng, tuyên truyền thấu đáo, rộng rãi chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và những văn bản liên quan đến cả hệ thống chính trị để qua đó nâng cao nhận thức, trách nhiệm, tạo sự đồng thuận, thống nhất hành động của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, tạo sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong triển khai thực hiện.

Ba là, thực hiện sáng tạo, thận trọng và đồng bộ trong sắp xếp tổ chức bộ máy, quyền và lợi ích của cán bộ, đảng viên là tiêu chí được đặt lên hàng đầu; đồng thời, thực hiện nghiêm, nhất quán quan điểm Đảng thống nhất lãnh đạo trực tiếp, toàn diện công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị; đồng thời, phát huy dân chủ, đề cao trách nhiệm người đứng đầu.

Bốn là, việc đổi mới, sắp xếp, hoàn thiện mô hình tổ chức bộ máy là việc khó, phức tạp và nhạy cảm; do đó, phải có quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt; luôn phải chủ động, sáng tạo, vận dụng các quy định của Trung ương, của tỉnh phù hợp với tình hình thực tế để xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể có trọng tâm, trọng điểm và lộ trình phù hợp; xác định nguồn lực và phân công nhiệm vụ rõ ràng gắn với đề cao trách nhiệm của tập thể, cá nhân, nhất là người đứng đầu.

Năm là, thực hiện đề án vị trí việc làm, cơ cấu ngạch công chức, cơ cấu chức danh nghề nghiệp và tiêu chuẩn chuyên môn nghề nghiệp, khung năng lực từng vị trí việc làm trong cơ quan, tổ chức, đơn vị sự nghiệp công lập làm cơ sở để tuyển dụng, phân công, sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo hướng tinh giản, gọn nhẹ và nâng cao chất lượng.

Sáu là, thường xuyên kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Trung ương, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện cũng như kịp thời động viên, khen thưởng tập thể, cá nhân làm tốt, qua đó phát huy tính chủ động, tích cực của tập thể, cá nhân.

Vương Thắm