Phát huy truyền thống, tiềm năng, thế mạnh và tinh thần làm chủ, khát vọng vươn lên của các tầng lớp phụ nữ
Phụ nữ là lực lượng xã hội lớn, đóng vai trò quan trọng trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt đề cao vai trò của người phụ nữ, Người rất chú ý đến việc giải phóng phụ nữ cũng như đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ nữ. Trong tác phẩm Đường Kách mệnh, Người dẫn lại lời của Các Mác: “Ông Các Mác nói rằng: “Ai đã biết lịch sử thì biết rằng muốn sửa sang xã hội mà không có phụ nữ giúp vào, thì chắc không làm nổi”[1].
Giải phóng phụ nữ là mục tiêu của cách mạng
Những năm 20 của thế kỷ XX, Nguyễn Ái Quốc đã nhìn nhận: “Xem trong lịch sử cách mệnh chẳng có lần nào là không có đàn bà con gái tham gia... Vậy nên muốn thế giới cách mệnh thành công, thì phải vận động đàn bà con gái công nông các nước”[2]. Người cho rằng: “Nói phụ nữ là nói phân nửa xã hội. Nếu không giải phóng phụ nữ thì không giải phóng một nửa loài người. Nếu không giải phóng phụ nữ là xây dựng chủ nghĩa xã hội chỉ một nửa”[3]. Xác định đúng vị trí, vai trò của phụ nữ là một trong những nhân tố bảo đảm cho thắng lợi của cách mạng, Người cho rằng “ta làm cách mạng là để tranh lấy bình quyền bình đẳng, trai gái đều ngang quyền như nhau”4. Bởi vậy, giải phóng phụ nữ cũng là mục tiêu của cách mạng, là chiến lược quốc gia của Chính Phủ Việt Nam.
Huấn luyện cán bộ nữ là việc gốc của Đảng
Trong Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Người căn dặn: một là, Đảng và Chính phủ cần phải có kế hoạch thiết thực để bồi dưỡng, cất nhắc và giúp đỡ phụ nữ, để ngày càng thêm nhiều phụ nữ phụ trách mọi công việc, kể cả công việc lãnh đạo; hai là, bản thân phụ nữ phải cố gắng vươn lên, cố như vậy mới đưa đến quyền bình đẳng thực sự cho phụ nữ. Theo đó, Đảng và Chính phủ cần phải có kế hoạch thiết thực để bồi dưỡng, cất nhắc và giúp đỡ để ngày thêm nhiều phụ nữ phụ trách mọi công việc, kể cả công việc lãnh đạo”[4]; “Các cấp lãnh đạo phải quan tâm hơn nữa về công tác phụ nữ và chú ý hơn nữa đào tạo cán bộ, phát triển đảng viên và đoàn viên phụ nữ”[5].
Để làm được điều đó, cần phát hiện và chủ động tạo nguồn cán bộ được rèn luyện trong phong trào quần chúng, được quần chúng tín nhiệm, để đề bạt, cất nhắc. Cần chú ý đến những đặc điểm về giới, bố trí cho chị em vào những ngành nghề thích hợp, để chị em có thể phát huy tối đa khả năng và sở trường của mình, cần tránh bố trí cho chị em những công tác lưu động quá nhiều, những việc làm quá sức, hay những công việc tiếp xúc với các chất độc hại, ảnh huởng tới sức khỏe của chị em. Phải có chính sách ưu tiên và đãi ngộ thích đáng đối với cán bộ nữ hoạt động lâu năm, những cán bộ công tác ở các vùng sâu, vùng xa.
Bên cạnh đó, Người phụ nữ phải biết tự mình vươn lên, tự khẳng định vị trí, vai trò của mình, “Mỗi một người và tất cả phụ nữ phải hăng hái nhận lấy trách nhiệm của người làm chủ đất nước, tức là phải ra sức thi đua tăng gia sản xuất và thực hành tiết kiệm để xây dựng nước nhà, xây dựng chủ nghĩa xã hội…phải xóa bỏ cái tâm lý tự ti và ỷ lại; phải có ý chí tự cường, tự lập; phải nâng cao lên mãi trình độ chính trị, văn hóa, kỹ thuật… góp phần xứng đáng vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội...”[6].
Có thể nói, những chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về giải phóng phụ nữ cũng như đề cao vai trò của phụ nữ đã được Đảng ta quán triệt và thực hiện thông qua các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng trong công tác vận động phụ nữ nhằm phát huy vai trò to lớn của phụ nữ trong sự nghiệp cách mạng. Đặc biệt, trong công cuộc đổi mới hiện nay, một trong những vấn đề cấp bách của công tác cán bộ là phải tăng cường đội ngũ cán bộ nữ, đưa phụ nữ tham gia vào công việc quản lý kinh tế, quản lý nhà nước được coi là thước đo cơ bản về vai trò của phụ nữ trong nền chính trị hiện đại.
Chỉ thị số 37-CT/TW, ngày 16-5-1994 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về một số vấn đề công tác cán bộ nữ trong tình hình mới chỉ rõ: Nâng cao tỷ lệ cán bộ nữ tham gia quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội là một yêu cầu quan trọng để thực hiện quyền bình đẳng, dân chủ của phụ nữ, là điều kiện để phát huy tài năng, trí tuệ và nâng cao địa vị của phụ nữ.
Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX nêu rõ: “Thiết thực chăm lo sự bình đẳng về giới, sự tiến bộ của phụ nữ...”1. Nghị quyết Đại hội X của Đảng nhấn mạnh: “Nâng cao trình độ mọi mặt và đời sống vật chất, tinh thần, thực hiện bình đẳng giới. Tạo điều kiện để phụ nữ thực hiện tốt vai trò người công dân, người lao động, người mẹ, người thầy đầu tiên của con người. Bồi dưỡng, đào tạo để phụ nữ tham gia ngày càng nhiều vào các hoạt động xã hội, các cơ quan lãnh đạo và quản lý ở các cấp”[7].
Nghị quyết số 11-NQ/TW, ngày 27-4-2007 của Bộ Chính trị về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước tiếp tục khẳng định quan điểm: Phát huy vai trò, tiềm năng to lớn của phụ nữ trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nâng cao địa vị phụ nữ, thực hiện bình đẳng giới trên mọi lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội là một trong những nhiệm vụ và mục tiêu quan trọng của cách mạng Việt Nam trong thời kỳ mới.
Đại hội XII của Đảng đã khẳng định: “Nâng cao trình độ mọi mặt và đời sống vật chất, tinh thần của phụ nữ; thực hiện tốt bình đẳng giới, tạo điều kiện cho phụ nữ phát triển tài năng”[8]. Có thể nói, những quan điểm đó đã và đang được các cấp, các ngành, các địa phương triển khai, quán triệt và lấy làm kim chỉ nam trong việc thực hiện công tác phụ nữ nói chung và công tác cán bộ nữ nói riêng.
Đại hội XIII xác định cụ thể: “Phát huy truyền thống, tiềm năng, thế mạnh và tinh thần làm chủ, khát vọng vươn lên của các tầng lớp phụ nữ. Xây dựng người phụ nữ Việt Nam thời đại mới. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nữ, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Tăng cường các chương trình phát triển, hỗ trợ cập nhật tri thức, kỹ năng cho phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Hoàn thiện và thực hiện tốt luật pháp, chính sách liên quan đến phụ nữ, trẻ em và bình đẳng giới. Kiên quyết xử lý nghiêm theo pháp luật các tệ nạn xã hội, các hành vi bạo lực, mua bán, xâm hại phụ nữ, trẻ em”[9]. Đây chính là sự tiếp nối, phát triển quan điểm của Đảng về phụ nữ và công tác phụ nữ trong các kỳ đại hội trước, thể hiện rõ sự tin tưởng của Đảng, Nhà nước đối với lực lượng đã từng được Bác Hồ khen ngợi: “Non sông gấm vóc Việt Nam do phụ nữ ta, trẻ cũng như già, ra sức dệt thêu mà thêm tốt đẹp, rực rỡ”[10]; đồng thời, cũng khẳng định sự quan tâm, trách nhiệm cũng như những nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước đặt ra để giải quyết các vấn đề về công tác phụ nữ trong giai đoạn hiện nay.
Cùng với đó, Nghị quyết Đại hội Đại biểu phụ nữ toàn quốc lần thứ XII, nhiệm kỳ 2017 - 2022, nhấn mạnh phương châm: Xây dựng đội ngũ cán bộ nữ có trình độ cao, cán bộ lãnh đạo, quản lý nữ đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Đồng thời, Nghị quyết cũng đưa ra các chỉ tiêu phấn đấu, đặc biệt nhấn mạnh sự tham gia của cán bộ nữ trong cơ quan lãnh đạo cấp cao của Đảng, Quốc hội, Nhà nước, Chính phủ phù hợp với mục tiêu bình đẳng giới.
Có thể thấy, pphát huy vai trò nòng cốt trong công tác phụ nữ, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam luôn đồng hành, hỗ trợ các tầng lớp phụ nữ, nhất là phụ nữ nghèo, phụ nữ yếu thế, phụ nữ vùng đồng bào dân tộc thiểu số có cơ hội vươn lên. Thông qua việc phát động các tầng lớp phụ nữ thực hiện phong trào thi đua “Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc” và hai cuộc vận động: “Rèn luyện phẩm chất đạo đức: tự tin, tự trọng, trung hậu, đảm đang”,“Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, các chương trình, đề án, nhiệm vụ hoạt động hội đã hỗ trợ, động viên, khuyến khích các tầng lớp, các nhóm phụ nữ vươn lên trong cuộc sống, phát huy sức sáng tạo, góp phần đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội trong bối cảnh mới.
Thực tế, nhìn lại chặng đường đã qua, phụ nữ Việt Nam đã không ngừng nỗ lực phấn đấu vươn lên. Bên cạnh đó, sự quan tâm, tạo điều kiện của Đảng và Nhà nước đã tạo môi trường thuận lợi để chị em có cơ hội phát triển toàn diện và tham gia trên hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội. Những đóng góp tích cực và cụ thể của phụ nữ vào thành quả của công cuộc đổi mới đã dần làm thay đổi những định kiến về vai trò của phụ nữ trong xã hội, khiến xã hội phải thừa nhận phụ nữ có khả năng tham gia lĩnh vực chính trị không thua kém nam giới và nhìn nhận, đánh giá đúng hơn về vai trò, vị trí của phụ nữ trong các hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội của đất nước.
Cẩm Trang
[1] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb.CTQG, H. 2011, t.2, tr.313.
[2] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.2, tr.313.
[3] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.12, tr.300.
[4] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd t.15, tr. 617.
[5] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.14, tr.264.
[6] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.13, tr.59-60.
[7] Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, Hà Nội, 2006, tr. 120.
[8] Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb CTQG, Hà Nội, 2016, tr. 163
[9] ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. CTQGST, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 169.
[10] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 7, tr. 340.