Năm 2019, là năm cuối thực hiện Nghị quyết Đại hội khóa III, chuẩn bị Đại hội các tổ chức cơ sở Đảng, tiến tới Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ IV, nhiệm kỳ 2020-2025, trong bối cảnh tình hình có nhiều chuyển biến, thiên tai, mưa to, gió lốc, dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi xảy ra trên địa bàn đã ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, giá cả nông sản thấp dẫn đến thu nhập của người dân không ổn định; tình trạng tranh chấp, lấn chiếm đất đai, phá rừng, lấn chiếm đất rừng trái phép diễn ra ở nhiều địa phương, đặc biệt là xã Quảng Trực và Đắk Ngo; khiếu kiện đông người, vượt cấp chưa được giải quyết dứt điểm; tình hình an ninh trật tự, an ninh nông thôn diễn biến phức tạp, các thế lực thù địch tăng cường các hoạt động chống phá đảng, chính quyền, đã tác động không nhỏ đến việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra trong Nghị quyết 2019 của Huyện ủy. Song, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện, sự nỗ lực phấn đấu của chính quyền các cấp và cả hệ thống chính trị trên toàn huyện, đã tạo nên những bước phát triển về kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị đạt nhiều kết quả tích cực, tạo động lực phát triển cho những năm tiếp theo, cụ thể như sau:

* Về kinh tế, hạ tầng:

- Tổng giá trị sản xuất ước đạt 3.811,6 tỷ đồng (giá hiện hành), tăng 14,63% so với cùng kỳ, đạt 100,38% kế hoạch. Trong đó: ngành nông - lâm nghiệp và thuỷ sản đạt trên 2.946 tỷ đồng, đạt 100,08% kế hoạch, tăng 12,56% so với cùng kỳ; công nghiệp - xây dựng trên 309 tỷ đồng, đạt 101,27% kế hoạch, tăng 20,77% so với cùng kỳ; dịch vụ đạt trên 555 tỷ đong, đạt 101,46% kế hoạch, tăng 23,15% so với cùng kỳ.

- Phát triển công nghiệp: Tổng gìá trị sản xuất công nghiệp (giá hiện hành) đạt trên 237 tỷ đồng, tăng 38,6% so với cùng kỳ năm 2018. Cơ sở sản xuất công nghiệp ngày càng tăng, hiện tại có 373 cơ sở tăng 24 cơ sở so với cùng kỳ.

- Phát triển Nông nghiệp và nông thôn:

Nông nghiệp: Thời tiết diễn biến bất thường, mưa sớm kéo dài, có thời điểm mưa to gió lốc gây ảnh hưởng đến sản lượng và năng suất của các loại cây trồng, đặc biệt là cây lúa; bên cạnh đó giá cả nông sản của một số cây chủ lực như tiêu, cà phê xuống thấp đã ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống của nhân dân. Tổng diện tích gieo trồng 41.323/41.215 ha đạt 100,26% kế hoạch giao, giảm 5% so với cùng kỳ năm 2018. Sản lượng lương thực có hạt đạt 3.058 tấn/3.259 tấn đạt 93,85% không đạt kế hoạch giao, giảm 34,2% so với cùng kỳ năm trước. Công tác ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ vào trồng trọt được quan tâm; tình hình dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi được kiểm soát. Năm 2019, sản xuất chăn nuôi bị biến động do bệnh dịch tả lợn Châu Phi bùng phát lây lan trên diện rộng. Đến nay, tổng số lợn bị mắc bệnh là 301con/l 1.793kg (tổng kinh phí hỗ trợ cho các hộ có lợn bị chết 329.435.000 đồng). Sau khi dịch bệnh được kiểm soát, chăn nuôi gia súc, gia cầm trên địa bàn huyện tiếp tục được người dân quan tâm đầu tư phát triển. Tổng đàn gia súc, gia cầm lũy kế đến nay 253.1 15 con, tăng 4,44% so với cùng kỳ, chủ yếu là heo, bò, dê, gà, chim cút. Tổng sản lượng thịt hơi xuất chuồng ước đạt 3.521 tấn. Tổng diện tích nuôi trồng thủy sản toàn huyện 221 ha, tương đương với cùng kỳ năm trước.

Lâm nghiệp: Công tác quản lý, bảo vệ rừng đưọc tăng cường, tiến hành tuần tra, truy quét, ngăn chặn tại các điểm nóng có nguy cơ xảy ra phá rừng, xử lý nghiêm theo quy định pháp luật. Trong năm, xảy ra 87 vụ vi phạm, giảm 75 vụ so với cùng kỳ năm trước, trong đó: phá rừng trái pháp luật là 20 vụ, diện tích 4,52ha, giảm 70,14% số vụ và giảm 81,02% diện tích so với cùng kỳ năm 2018, xảy ra 03 vụ cháy rùng thiệt hại 2,289 ha diện tích đất rùng. Công tác trồng rùng được quan tâm triển khai thực hiện, diện tích rừng trồng là 94,6/11 Oha đạt 86% kế hoạch giao. Ngoài ra, các đơn vị trên địa bàn trồng được 60,2ha ngoài kế hoạch của UBND tỉnh giao.

Thực hiện xây dựng nông thôn mới: Tiến hành tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia về xây dụng nông thôn mới. Tập trung các nguồn lực để thực hiện chỉ tiêu năm 2019; tuy nhiên, tiến độ xây dựng nông thôn mới tại các xã diễn ra còn chậm, mức độ đạt được các nội dung trong từng tiêu chí còn lại thấp, gặp nhiều khó khăn nhất là 07 tiêu chí lớn gồm: giao thông, cơ sở vật chất văn hóa, thu nhập, hộ nghèo, môi trường, nhà ở dân cư, hệ thống chính trị. Tính đến thời điểm này số lượng tiêu chí đạt bình quân tại các xã là 9,5 tiêu chí/9,4 tiêu chí đạt và vượt kế hoạch đề ra.

- Phát triển thương mại, dịch vụ và du lịch: Tổng mức lưu chuyển hàng hoá bán lẻ và doanh thu dịch vụ ước đạt trên 1.108 tỷ đồng, vượt 8,8% kế hoạch, tăng 16,43% so với cùng kỳ năm trước; trong đó, tổng mức bán lẻ hàng hóa đạt trên 521 tỷ đồng, tăng 10,83% KH, tăng 4,22% so với cùng kỳ năm 2018. Tổng giá trị ngành GTVT ước đạt trên 69 tỷ đồng (giá hiện hành), tăng 25,5% so với cùng kỳ năm trước; khối lượng hàng hoá vận chuyển đạt trên 6,5 triệu tấn, tăng 30% so với cùng kỳ; vận chuyển hành khách ước đạt 953 nghìn lượt người, tăng 25,5% so với cùng kỳ. Cơ sở hạ tầng và các hạng mục để phát triển du lịch được quan tâm đầu tư. Tổng lượng khách du lịch nội địa: 4.524 lượt khách giảm 426 lượt khách, chủ yếu là khách địa phương.

- Thu, chi ngân sách nhà nước: Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện ước đạt 40/40 tỷ đạt 100% kế hoạch, tăng 4,44% so với cùng kỳ năm trước (tổng nợ thuế tính hết năm là 28,25 tỷ đồng, số nợ thuế dự kiến thu được cuối năm là 6,74 tỷ đồng). Tổng chi ngân sách huyện: 395,33/384,80 tỷ đồng, đạt 102,73% kế hoạch, tăng 32,04% so với cùng kỳ năm trước.

- Phát triển Công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp: Sản xuất công nghiệp tăng trưởng khá, giá trị sản xuất công nghiệp (giá hiện hành) đạt trên 237 tỷ đồng, tăng 38,6% so với cùng kỳ năm 2018. Cơ sở sản xuất công nghiệp ngày càng tăng lên hiện tại có 373 cơ sở tăng 24 cơ sở so với cùng kỳ.

- Huy động nguồn vốn và đầu tư phát triển: Tổng mức vốn đầu tư trên địa bàn đạt trên 909/867,59 tỷ đồng, vượt 9% kế hoạch giao; trong đó vốn đầu tư XDCB Nhà nước quản lý trên địa bàn huyện tính đến cuối năm đạt trên 177,64 tỷ đồng, giảm 3,5% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, vốn ngân sách tỉnh đạt trên 48,11 tỷ đồng, vốn ngân sách huyện quản lý đạt trên 122,83 tỷ đồng (bao gồm vốn sự nghiệp có tính chất đầu tư và nguồn vốn năm trước chuyển sang), vốn đầu tư nước ngoài đạt trên 6,70 tỷ đồng. Tình hình thực hiện giải ngân hết năm 2019 ước đạt 159,88/177,64 tỷ đồng, đạt 90% kế hoạch.

- Phát triển doanh nghiệp và cải thiện môi trường kình doanh: quan tâm, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động, hỗ trợ tháo gỡ khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Hiện nay, số doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn là: 97 doanh nghiệp, đa phần là các doanh nghiệp siêu nhỏ, hoạt động mang tính thời vụ; có 10 HTX, trong năm có 03 HTX thành lập mới và 5 hợp tác xã giải thể. Trong năm, đã tiếp nhận 236 hồ sơ cấp giấy chứng nhận kinh doanh hộ cá thể; trong đó cấp mới 149 hồ sơ, cấp lại 53 hồ sơ, thu hồi 20 hồ sơ theo quy định, trả 14 hồ sơ không hợp lệ và 03 hồ sơ cấp mới hợp tác xã.

* Văn hóa-  xã hội: Tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ chào mừng ngày lễ, tết, sự kiện trọng đại của đất nước, địa phương; công tác truyền thanh, truyền hình được chú trọng, thể dục thể thao diễn ra sôi sổi đã tạo được khí thế vui tươi, khấn khởi trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Cơ sở vật chất trường lớp cơ bản đáp ứng yêu cầu dạy học, chất lượng giáo dục ngày càng được nâng lên. Năm 2019, toàn huyện có 38 trường, 483 lóp với 14.688 học sinh và 24 nhóm trẻ độc lập tư thục với 329 cháu. Tỷ lệ trẻ em 5 tuổi đi học mẫu giáo đến trường đạt tỷ lệ 98,9%. Học sinh tốt nghiệp tiểu học 1.309 học sinh, đạt 100%; học sinh THCS tốt nghiệp 613 học sinh đạt 100%. Tỷ lệ phổ cập giáo dục 6/6 xã đạt chuẩn về phổ cập giáo dục, xóa mù chữ. Tỷ lệ trường học các cấp được công nhận trường đạt chuẩn Quốc gia đến cuối năm 2019 là 23,68% (9/38 trường) đạt chỉ tiêu Kế hoạch đề ra. Rà soát trường lớp học, thực hiện đề án dồn điểm trường, lớp học, tiến tới thực hiện đề án sáp nhập trường trong thời gian tới.

Công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, công tác Bảo vệ và chăm sóc trẻ em được quan tâm, chú trọng nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh. Tổng số lượt khám chữa bệnh: 20.946 lượt người tăng 8 lượt so với cùng kỳ năm trước, đạt 91,35% chỉ tiêu kế hoạch giao. Điều trị nội trú: 3.312 lượt người, tăng 280 lượt so với cùng kỳ năm trước, đạt 91,37% kế hoạch giao. Điều trị ngoại trú 335 lượt tăng 52 lượt so với cùng kỳ năm 2018. Tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 98%. Tỷ lệ xã đạt chuẩn Quốc gia về y tế đạt 83,33%, đạt chỉ tiêu Kế hoạch giao. Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng 20,5%, không đạt kế hoạch (KH19,5%), Công tác quản lý Vệ sinh an toàn thực phẩm được tăng cường, kiểm soát.

Công tác chăm lo cho các đối tượng chính sách, hộ nghèo được quan tâm, đặc biệt nhân dịp tết nguyên đán Kỷ Hợi, hỗ trợ để khắc phục thiên tai cho các hộ gia đình có cây cối và nhà cửa bị hư hại là 395 triệu đồng. Quan tâm công tác bảo vệ và chăm sóc trẻ em. Kịp thời giải quyết các chế độ chính sách đối với thương binh, liệt sỹ, người có công và các đối tượng bảo trợ xã hội theo đúng quy định.

Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số hạn chế, khuyết điểm: Tăng trưởng kinh tế tuy có chuyển biến nhung còn chậm do một số giá cả nông sản chủ lực như cà phê, hồ tiêu...tiếp tục ở mức thấp; mưa to, gió lốc đã gây thiệt hại về nhà cửa và cây cối, hoa màu của nhiều hộ dân, cũng như cầu cống, đường giao thông nông thôn của một số địa phương; bệnh Dịch tả lợn Châu Phi phát sinh tại 5 xã trên địa bàn, đã ảnh hưởng đến tình hình phát triển sản xuất nông nghiệp chung tại địa phương, sức tiêu dùng và đời sống của người dân. Tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng tuy giảm so với cùng kỳ năm trước nhũng vẫn còn tiềm ẩn những yếu tố phức tạp; tình trạng lấn chiếm đất rùng, dựng chòi trái phép tại Tiểu khu 1537, 1538 tại xã Đắk Ngo kéo dài chưa giải quyết dứt điểm. Tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng còn cao 20,5%. Kết quả giải ngân vốn đầu tư thấp, công tác chuẩn bị hồ sơ thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia còn chậm. Công tác cấp đất ở, đất sản xuất tại các dự án ổn định dân cư còn gặp nhiều khó khăn. Tình hình tranh chấp đất đai giữa người dân và các công ty, doanh nghiệp sản xuất nông lâm nghiệp còn phức tạp. Công tác cải thiện môi trường kinh doanh thu hút đầu tư được triển khai, tuy nhiên chưa thu hút được các doanh nghiệp đầu tư về địa bàn huyện.

 Minh Khang