Tình huống công tác dân vận của Đảng là những sự kiện, biến cố diễn ra không bình thường, gay gắt, phức tạp trong quá trình tiến hành công tác dân vận của các cấp uỷ đảng, chính quyền, các đoàn thể nhân dân. Các sự kiện, biến cố đó có tác động gây hậu quả lớn, cản trở việc tập hợp Nhân dân thành lực lượng to lớn thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ chính trị của địa phương, cơ quan, đơn vị. Việc giải quyết các sự kiện, biến cố đó phải thực hiện bằng những biện pháp đặc biệt.

Đặc điểm của tình huống công tác dân vận

- Tình huống công tác dân vận thường xuất hiện khi các cấp ủy, chính quyền đề ra và triển khai các chủ trương, chính sách mới liên quan đến cuộc sống của đông đảo người dân.

- Thường xuất hiện trong các hoạt động chống lại hoạt động lôi kéo, giành giật quần chúng, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc của các thế lực thù địch.

- Thường phát triển rất nhanh từ sự việc liên quan đến một số người lan rộng ra nhiều người, dễ dẫn đến tập trung đông người, khiếu kiện đông người, vượt cấp gây phức tạp về chính trị, an ninh trật tự và dễ phát triển thành “điểm nóng”.

- Luôn gắn liền với vấn đề tư tưởng, nhiều trường hợp gắn chặt với tình huống công tác tư tưởng của Đảng, thậm chí trở thành các biểu hiện và sự phát triển cao hơn của tình huống công tác tư tưởng của Đảng.

Nguyên tắc xử lý tình huống công tác dân vận

- Xử lý tình huống công tác dân vận phải nhằm mục đích góp phần tạo nên sự thống nhất về tư tưởng chính trị, sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong Nhân dân, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Đây là mục đích cao nhất của xử lý tình huống công tác dân vận của Đảng và là nguyên tắc quan trọng hàng đầu của công việc này. Mọi quyết định, mọi hoạt động của cấp ủy, cán bộ khi xử lý tình huống công tác dân vận phải đặt lên hàng đầu mục tiêu này; đặt lợi ích của Đảng, của Nhân dân lên trên hết.

- Xử lý tình huống công tác dân vận của Đảng trên cơ sở quán triệt sâu sắc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là những quan điểm của Đảng chỉ đạo công tác dân vận, nhận thức sâu sắc những đặc điểm của tình huống công tác dân vận.

Đây là cơ sở quan trọng nhất đảm bảo cho việc xử lý tình huống công tác dân vận của Đảng đúng hướng, theo đúng đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và đạt hiệu quả. Đặc biệt là những quan điểm chỉ đạo của Đảng đối với công tác dân vận cần được quán triệt và vận dụng tốt trong từng tình huống cụ thể; đồng thời, muốn đạt hiệu quả phải nghiên cứu, nắm chắc đặc điểm chủ yếu của tình huống.

- Xử lý tình huống công tác dân vận của Đảng là công việc của Đảng, diễn ra trong nội bộ Nhân dân nên phải đặc biệt coi trọng phương pháp tiến hành công việc của Đảng và phương pháp dân vận của Đảng, đó là tuyên truyền vận động; hết sức hạn chế sử dụng biện pháp hành chính, mệnh lệnh và vũ lực.

Cần lưu ý xử lý các tình huống dân vận là công việc diễn ra trong nội bộ Nhân dân, nên chỉ có thể sử dụng các biện pháp hành chính trong trường hợp rất cần thiết đối với một số đối tượng nguy hiểm. Nhất là những tình huống liên quan đến vấn đề dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, càng phải coi trọng sử dụng phương pháp vận động, thuyết phục.

- Xử lý tình huống công tác dân vận của Đảng là trách nhiệm của các cấp ủy, tổ chức Đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên, các tổ chức trong hệ thống chính trị, trong đó cấp ủy, đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị các cấp là lực lượng quyết định, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, nòng cốt là ban dân vận cấp ủy và các đoàn thể Nhân dân.

Là Đảng cầm quyền, Đảng lãnh đạo tất cả các tổ chức trong hệ thống chính trị, lãnh đạo tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, chịu trách nhiệm về đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân. Mọi sự việc diễn ra trên địa bàn, trách nhiệm giải quyết thuộc về cấp ủy đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên. Việc xử lý tình huống công tác dân vận xảy ra trên địa bàn thuộc về trách nhiệm của cấp ủy đảng. Chú trọng vai trò của các đoàn thể Nhân dân trong tuyên truyền, vận động, giáo dục, cảm hóa các đoàn viên, hội viên của mình.

Lê Hùng