Đắk Nông chú trọng bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá truyền thống phục vụ phát triển du lịch

Vận dụng, cụ thể hóa quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nước về xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong tình hình mới, trong hơn 20 năm xây dựng và phát triển (2004 - 2024), Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Đắk Nông luôn quan tâm, chú trọng đối với sự nghiệp phát triển văn hóa, xây dựng con người Đắk Nông. Tỉnh ủy ban hành Đề án số 07-ĐA/TU, ngày 02/4/2019 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về “xây dựng nhân cách văn hóa, giáo dục đạo đức, lối sống “văn minh - nhân ái - nghĩa tình” trong cuộc sống”; Chương trình số 27-CTr/TU, ngày 24/9/2021 về sưu tầm, nghiên cứu, bảo tồn và phát huy các loại hình di sản văn hóa phi vật thể có nguy cơ thất truyền của đồng bào các dân tộc thiểu số tại chỗ giai đoạn 2021 - 2025... Các cơ chế, chính sách về văn hóa dần được hoàn thiện, với việc Hội đồng nhân dân tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành nhiều nghị quyết, đề án trên lĩnh vực văn hóa để đầu tư, bố trí nguồn lực phục vụ phát triển sự nghiệp văn hóa.

Công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá - lịch sử truyền thống tiếp tục được quan tâm, chú trọng. Tỉnh đã ban hành, triển khai các đề án xây dựng các giá trị văn hóa, nhân cách, chuẩn mực đạo đức, lối sống mới. Qua đó, đã nghiên cứu, xây dựng hồ sơ trình cấp có thẩm quyền và xếp hạng di tích cấp tỉnh 02 di tích cấp quốc gia và 05 di tích cấp tỉnh. Hoàn thiện hồ sơ trình Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục văn hoá phi vật thể cấp quốc gia đối với các di sản văn hoá, như: Nghề thủ công truyền thống Nghề dệt của người M’nông tỉnh Đắk Nông; Lễ Cúng thần rừng của dân tộc Mạ thành phố Gia Nghĩa và huyện Đắk G’long; Lễ hội Rào bon trồng cây gòn (Tăm Plang Prang bon) của dân tộc M’nông, huyện Krông Nô; Hoàn thiện hồ sơ đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thẩm định, trình Thủ tướng Chính phủ công nhận bộ sưu tập Đàn Đá Đắk Sơn là bảo vật quốc gia.

Đội ngũ văn nghệ sỹ sáng tác, biểu diễn tăng về số lượng và chất lượng, lực lượng cán bộ quản lý văn hóa ngày một trưởng thành. Đến nay, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh có 145 hội viên (tăng 81 hội viên so với năm 2008), với 8 chi hội trực thuộc (tăng 02 chi hội so với năm 2008). Sản phẩm văn hóa, văn học nghệ thuật phong phú, đáp ứng tốt hơn nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân. Đến nay, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh đã phát động 4 cuộc thi sáng tác tác phẩm văn học nghệ thuật, thu hút đông đảo tác giả với gần 1.500 tác phẩm dự thi ở các thể loại ảnh nghệ thuật, ca khúc, thơ về đề tài Đắk Nông.

Nhiều di sản văn hóa vật thể, phi vật thể được nghiên cứu, nhận diện, bảo vệ và phát huy giá trị, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, khơi dậy lòng tự hào trong Nhân dân. Hoạt động khôi phục, duy trì và phát huy giá trị văn hóa các nghi lễ, lễ hội truyền thống trên địa bàn tỉnh được tổ chức có chiều sâu, các lễ hội truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số được tái hiện nguyên bản, rõ nét. Trong đó, đã tổ chức và khôi phục thành công 17 lễ hội, (02 lễ hội cấp tỉnh, 08 lễ hội cấp huyện và 07 lễ hội cấp xã). Toàn tỉnh hiện có 38 câu lạc bộ, đội, nhóm cồng chiêng; 04 câu lạc bộ đàn tính, hát then đang duy trì hoạt động thường xuyên.

Đặc biệt, cuối năm 2020, Công viên Địa chất Đắk Nông được UNSECO công nhận là Công viên Địa chất toàn cầu, bên cạnh các giá trị to lớn về mặt địa chất, khảo cổ[1]; đây là không gian chứa đựng nhiều giá trị văn hóa bản địa đặc trưng của vùng đất Nam Tây Nguyên, đang được khai thác, bảo tồn để phục vụ phát triển du lịch sinh thái, văn hóa, thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh phát triển.

Trong gần 20 năm qua, tỉnh đã tổ chức nhiều lễ kỷ niệm lớn, sự kiện văn hóa quan trọng, có tính dấu ấn và sức lan tỏa sâu rộng: kỷ niệm ngày thành lập tỉnh, Lễ kỷ niệm 100 năm, 110 năm phong trào khởi nghĩa N’Trang Lơng và khánh thành tượng đài N’Trang Lơng; Lễ hội văn hóa thổ cẩm Việt Nam, Liên hoan Văn nghệ quần chúng, Liên hoan Dân ca các dân tộc tỉnh… đã góp phần quan trọng bảo tồn, phát huy, quảng bá mạnh mẽ các giá trị văn hóa, lịch sử truyền thống, khơi dậy sức sáng tạo, khát vọng vươn lên của nhân dân các dân tộc Đắk Nông.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được duy trì triển khai có hiệu quả, rộng khắp từ tỉnh đến cơ sở, được các cấp, các ngành, các tầng lớp Nhân dân tích cực hưởng ứng. Đến nay, toàn tỉnh có 45/71 xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, phường, thị trấn văn minh đô thị, đạt 63,38%; 133.452/151.479 gia đình được công nhận gia đình văn hóa, đạt 88,09%; 673/713 thôn, bon, buôn, tổ dân phố đạt danh hiệu văn hóa, đạt 94,38%; 829/863 cơ quan, đơn vị đạt danh hiệu văn hóa, đạt 96,06%.

Ý chí, khát vọng vươn lên của con người Đắk Nông được chú trọng khơi dậy và tạo điều kiện để phát huy, tạo động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Điển hình, với các mô hình khởi nghiệp trong giới trẻ đã được công nhận; mô hình nông dân sản xuất kinh doanh giỏi; các học sinh, sinh viên tích cực hưởng ứng tham gia giải thưởng sáng tạo khoa học kỹ thuật do tỉnh tổ chức... Nhiều gương điển hình, mô hình vươn lên thoát nghèo bền vững trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số được nhân rộng. Hàng năm, có hàng trăm đề tài, sáng kiến cấp tỉnh của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động được công nhận và áp dụng vào thực tiễn công tác. Đội ngũ công nhân vươn lên làm chủ dây chuyền công nghệ, có nhiều sáng kiến cải tiến kỹ thuật làm lợi cho Nhà nước hàng tỷ đồng (tại Nhà máy Alumin Nhân Cơ, Công ty Điện lực Đắk Nông…). Ý thức phụng sự Nhân dân, cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và phát triển tỉnh nhà của đội ngũ cán bộ, công chức không ngừng được nâng lên, với minh chứng sống động là chỉ số PCI năm 2023 Đắk Nông đạt 67,79 điểm, tăng 17 bậc, từ hạng 38/63 (năm 2022) lên hạng 21/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; là tỉnh có PCI cao nhất trong 5 tỉnh Tây Nguyên.

Để tiếp tục xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Nông lần thứ XII, nhiệm kỳ 2020 – 2025 đã đề ra, trong thời gian tới, cần quan tâm triển khai thực hiện hiệu quả các giải pháp trọng tâm như:

Thứ nhất, tiếp tục nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của phát triển văn hóa, xây dựng con người Đắk Nông trong sự nghiệp đổi mới và mục tiêu phát triển bền vững. Quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng, tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa, coi văn hóa là bộ phận quan trọng của sự nghiệp cách mạng, là nền tảng tinh thần của xã hội, là sức mạnh nội sinh quan trọng, một trong những trụ cột bảo đảm sự phát triển bền vững đất nước. Văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội.

Thứ hai, coi trọng xây dựng văn hóa trong Đảng bộ và hệ thống chính trị của tỉnh. Xây dựng văn hóa trong toàn Đảng bộ và hệ thống chính trị của tỉnh, làm cho những chuẩn mực giá trị đạo đức cách mạng thấm sâu trong sinh hoạt Đảng, trong các hoạt động của cả hệ thống chính trị, thấm sâu trong mối quan hệ giữa Đảng với Nhân dân, trở thành tấm gương đạo đức trong xã hội.

Tiếp tục thực hiện hiệu quả Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”, gắn với Thông tri số 01-TT/TU, ngày 30/8/2024 của Tỉnh ủy về triển khai, thực hiện Quy định số 144-QĐ/TW, ngày 9/5/2024 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới.

Thứ ba, nâng cao hiệu lực, hiệu qủa công tác quản lý Nhà nước trên lĩnh vực văn hóa, đáp ứng yêu cầu thời kỳ hội nhập, phát triển bền vững của tỉnh. Tăng cường nguồn lực cho lĩnh vực văn hóa, mức đầu tư của Nhà nước cho các hoạt động văn hóa phải tương ứng với vai trò của nó trong sự phát triển chung của tỉnh. Sử dụng hiệu quả các nguồn đầu tư của Nhà nước đi đôi với việc đẩy mạnh công tác xã hội hóa, với những cơ chế, chính sách cụ thể, thiết thực. Thực hiện tốt sự phối hợp giữa các cấp, các ngành, của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong thực hiện các nhiệm vụ văn hóa, khơi dậy và huy động tiềm năng sáng tạo của các tổ chức, doanh nghiệp và của toàn dân tham gia xây dựng văn hóa, con người Đắk Nông.

Thứ tư, đẩy mạnh giáo dục, đào tạo, phát triển nguồn lực con người đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh trong bối cảnh cuộc Cách mạng 4.0.

Tập trung xây dựng và phát triển nguồn nhân lực của tỉnh có năng lực, trình độ, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, thể lực, phẩm chất đạo đức tốt, tác phong làm việc chuyên nghiệp, hiện đại theo định hướng Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XII về phát triển nguồn nhân lực, trọng tâm là đào tạo và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao trong hệ thống chính trị, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý và nguồn nhân lực trong các ngành, lĩnh vực là trụ cột phát triển kinh tế của địa phương. Đẩy mạnh công tác đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ công chức, viên chức; hoàn thiện chính sách phát hiện, sử dụng, đãi ngộ, tôn vinh cán bộ làm việc trong các lĩnh vực văn hóa nghệ thuật.

Thứ năm, tập trung xây dựng con người Đắk Nông “văn minh – nhân ái – nghĩa tình” trong cuộc sống. Xây dựng hình ảnh con người Đắk Nông với những phẩm chất tốt đẹp “văn minh, nhân ái, nghĩa tình” trong cuộc sống, góp phần làm cho người dân Đắk Nông phát triển toàn diện về nhân cách, trí tuệ, đạo đức, thể chất, tâm hồn, năng lực sáng tạo, trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân, ý thức tuân thủ pháp luật; làm cho người dân Đắk Nông có hiểu biết sâu sắc, tự hào về truyền thống và văn hoá của các dân tộc trong tỉnh.

 Thành Nhân